دریافت پروژه رابطه میان شیوه های فرزند پروری، با مکان کنترل در دانش آموزان

شامل 92 صفحه
فرمت word
حجم فایل 131.2KB
شناسه محصول: 471

قیمت دانلود فایل: 8.500 تومان

دسته: برچسب:
  • دانشکده علوم انسانی – گروه روانشناسی
  • دارای لیست کامل منابع فارسی و انگلیسی و مقالات
  • به همراه پیوست پرسشنامه

قسمتی از متن پروژه رابطه بین شیوه های فرزندپروری، با مکان کنترل در دانش آموزان پسر پایه سوم راهنمایی منطقه انگوت در استان اردبیل

چکیده

پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین شیوه های فرزندپروری با مکان کنترل در دانش آموزان پسر پایه سوم راهنمایی می پردازد. به این منظور 180 نفر از دانش آموزان پسر پایه سوم راهنمایی منطقه انگوت در استان اردبیل مورد مطالعه قرار گرفتند. گروه نمونه به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شده و در ابتدا پرسشنامه مکان کنترل نوویکی – استریکلند را پر کردند و سپس پرسشنامه شیوه ها فرزند پروری بانتون که 15 سوال داشت اجرا شد. طرح پژوهش از نوع همبستگی و مدل تحلیل داده ها رگرسیون گام به گام بود. نتایج پژوهش نشان داد خرده مقیاسهای دیکتاتوری و دموکراتیک به طور معنی داری مکان کنترل را پیش بینی می کنند. اما خرده مقیاس هرج و مرج مکان کنترل را پیش بینی می کنند. اما خرده مقیاس هرج و مرج مکان کنترل را نمی تواند پیش بینی کند. این یافته ها بین معنی است که هر چه شیوه ی فرزندپروری ادراک شده توسط دانش آموزان دیکتاتوری تر باشد مکان کنترل بیرونی در آنان افزایش می یابد و هر چه شیوه ی فرزندپروری ادراک شده دموکراتیک تر باشد مکان کنترل بیرونی کاهش یافته و بر میزان مکان کنترل درونی اشخاص افزوه می شود.

کلید واژه ها: شیوه های فرزندپروری – مکان کنترل – دیکتاتوری – دموکراتیک هرج ومرج

فصل اول (طرح تحقیق)

مقدمه

خانواده اولین پایه گذار شخصیت ، ارزشها و معیارهای فکری فرد است که نقش مهمی در تعیین سرنوشت و سبک و خط مشی زندگی فرد در آینده دارد و اخلاق و صحت و سلامت روانی فرد تا حد زیادی در گرو آن است. واکنش کودک نسبت به محیط خود تحت تاثیر موازین اجتماعی و فرهنگی و گروهی است که در میان آن بزرگ شده است از آنجا که خانواده یک واحد اجتماعی است و ارزشها و معیارهای اجتماعی از طریق آن به کودک منتقل می شود ، به عنوان یک واسطه از لحاظ تاثیر محیط اجتماعی بر کودک ، اهمیت فراوانی دارد ( احدی ، محسنی ، 1378 ) .

محیط خانواده ، اولین و بادوام ترین عاملی است که در رشد شخصیت فرزندان تاثیر می گذارد. نفوذ والدین در بچه ها تنها محدود به جنبه های ارثی نیست ، بلکه در آشنایی کودک با زندگی اجتماعی و فرهنگ جامعه نیز ، خانواده نقش بسیار مؤثری دارد. خانه محلی است که در آن کودک امور مختلف را فرا می گیرد و با مشاهده رفتار والدین راه و رسم زندگی را نیز با تقلید از رفتار و اعمال آنها فرا می گیرد ( شریعتمداری ، 1367 ) .

تاثیر خانواده بر رشد چنان بارز است که با وجود اختلاف های موجود بین صاحب نظران روان شناسی ، بسیاری از آنان در زمینه اهمیت خانواده و تاثیر آن بر رشد ، نقطه نظر مشترک دارند و اکثر روان شناسان صرف نظر از مکتبی که به آن معتقدند ، کنشهای متقابل بین والدین و فرزندانشان را اساس رشد عاطفی تلقی می کنند ( بالبی ، فروید ، نقل از برومند نسب ، 1373 ) .خانواده بنیادی ترین نهاد اجتماعی در تمدن بشر است که از دیر باز مورد توجه بسیاری از اندیشمندان علوم مختلف بویژه جامعه شناسان بوده است. اهمیت خانواده به عنوان کانون اصلی زندگی فردی ، اجتماعی نقش و کارکرد آن در تکوین رشد و تعادل شخصیت و کنش های فردی ، چگونگی هویت فردی و اجتماعی و همچنین روابط تنگاتنگ و بلند مدت اعضای خانواده دانست. سیر تکامل و تحول خانواده از گذشته تا به امروز نشان می دهد که به دلیل تغییر و کاهش کارکردهای خانواده امروزی نسبت به نقش ها و ضرورت های این نهاد اجتماعی در گذشته ، همسران امروزی فقط به برآورد نیازهای اولیه گذران عمر و پرورش فرزندان نمی اندیشند. بلکه خواهان مصاحبت و همراهی و هم نوایی بیشتر با یکدیگر و انسجام و سازماندهی روابط انسانی و اجتماعی و زناشویی خود هستند ( قدسی احقر ، 1384 ) .

نیکلی ( 1971 ، به نقل از برومند نسب ، 1373 ) اظهار می دارد ، جو حاکم بر خانواده و رفتار والدین می تواند در چگونگی احساس فرد از خود و توانایی هایش مؤثر باشد. وی معتقد است که حمایت افراطی والدین باعث می شود که کودک احساس بی کفایتی و عدم مقبولیت کند ، زیرا که فرصت مستقل بودن و احساس مسئولیت از او گرفته می شود. همچنین نیکلی معتقد است که سلطه والدین ، همین واکنش ها را در کودک ایجاد می کند. هر چند در ظاهر حمایت افراطی و سلطه گری دو صفت متفاوت و متضاد هستند ولی هر دو صفت این ویژگی را دارند که در کودک این احساس را به وجود می آورند که دیگران برای او تصمیم گیرنده هستند و خودش مسئولیتی در قبال شکست ها و پیروزی هایش ندارد .

نوویکی و کانتون ( 1966 ؛ نقل از ماسن و همکاران ، ترجمه یاسایی ، 1373 ) نشان داده اند که کنترل و صمیمیت والدین متغیرهای مهمی در رشد مکان کنترل کودک هستند و همچنین محیطی که فرزندان در آن رشد می یابند در رشد انتظارات تعمیم یافته[1] آنها بسیار مهم است لذا ویژگیهای شخصیتی والدین و ارتباط و تاثیر آن بر ویژگی های شخصیتی فرزند ، به ویژه مکان کنترل اهمیت زیادی دارد. فراهانی ( 1378 ) در این مورد می گوید اعتقاد به کنترل درونی اساساً در خانواده هایی آموخته می شود که در آن والدین گرم و صمیمی و حامی کودکان هستند. آنها را به خاطر پیشرفت در کارهایشان تشویق می کنند و سعی بر کنترل مستبدانه آنها ندارند. این والدین در شیوه تربیت فرزندان دارای ثبات رفتاری هستند و سعی نمی کنند که پیوسته قوانین خانه را تغییر دهند و یا سعی نمی کنند از تنبیه بیش از اندازه استفاده کنند. تحت چنین شرایطی بچه ها یاد می گیرند که به خاطر شکست های خود ، شرمندگی را پذیرا شوند ، همانطور که در هنگام موفقیت احساس خوشبختی می کنند ( ص 378 ) .

لفکرت ( 1967 ؛ نقل از پایان نامه کارشناسی ارشد سردروه ، 1381 ) راجع به اهمیت رابطه والدین و فرزندان و تاثیر این روابط بر ویژگی کان کنترل معتقد است : کودک در جریان رشد به سوی واقعیت آزمایی برای آگاهی از واقعیت ها و محدودیت هایش نیاز به پرورش در خانه ای دارد که در آن به طور پیوسته ، از محرک های آزارنده و ترساننده در امان باشد و حس او از آزادی برای کشف محیط اجتماعی خود افزایش یابد که این احساس آزادی او را به سوی درونی بودن سوق می دهد. والدینی که انتظارات درونی بیشتری از فرزند خود دارند و به فعالیت های فرزندان پاداش می دهند فرزند آنها دارای کنترل درونی می شود. چون در چنین موقعیت هایی ، مهم ترین و اساسی ترین نکته ای که کودک می آموزد ، احتمال اخذ تقویت در قبال رفتارهای خود است ؛ ولی چنان که والدین رفتاری منع کننده ، محدود کننده و طردکننده همراه با انتقاد و خصومت را به فرزندانشان اعمال نمایند ، فرزند آنها دارای مکان کنترل بیرونی می شود .

در کل شکل گیری انتظارات مربوط به مکان کنترل یا به عبارت دیگر تکوین بعد درونی و بیرونی به رفتارهای والدین ، اعضا و خانواده ، دوستان ، معلمان و رویدادهایی که افراد با آن مواجه هستند و چگونگی برخوردها با این رویدادها ، بستگی تام دارد ( نقل از پایان نامه کارشناسی ارشد لطیفی ، 1384 ) .

بل گردلر ( 1986 ؛ نقل از سیف ، 1379 ) ، بر این باور است که آنهایی که خودشان را افرادی موفق می پندارند ، احتمالاً شکست را به علت بی ثبات بیرونی ، مثل : بیماری ، حالت روحی یا بخت و اقبال نسبت می دهند و از این طریق خودپنداره مثبت خود را حفظ می کنند اما افرادی که خودپنداره ضعیفی برای موفق شدن دارند ، انتظار کمی برای موفقیت در آینده دارند زیرا آنها موفقیت های خود را به عوامل بی ثبات و غیر قابل کنترل نسبت می دهند .

در فصل های بعدی به بررسی ارتباط بین شیوه های فرزند پروری[2] ادراک شده از سوی فرزندان در سه خرده مقیاس دموکراتیک[3] ، دیکتاتوری[4] و هرج و مرج با مکان کنترل در نوجوانان پسر پرداخته شده است ، نتایج این پژوهش و پژوهش های مشابه روشنگر و راهگشای پژوهش های آتی گردد و به حول و قوه الهی زمینه ای ایجاد گردد تا نوجوانان و جوانان این مرز و بوم به ویژه استان اردبیل و منطقه مورد پژوهش ( انگوت ) به ارزیابی درستی از امکانات ، استعدادها و محدودیت های خویش برسند و نبردبان تکاملی حیات نفسانی را به نحو احسنت طی کنند و شیوه های درست زندگی کردن را تجربه کنند ، نه زنده ماندن را .

بیان مسئله

چگونگی پرورش نسل جدید یکی از مهمترین اصولی است که پیشرفت یک کشور بدان وابسته است ، به منظور تحقق این امر شناخت نوجوان امری ضروری است. مسئله نوجوانان یکی از مشکلات قابل توجه عصر ماست. با رشد و توسعه و تحول در جوامع و صنعتی شدن آن ، فاصله نسل جدید و قدیم از لحاظ افکار ، اندیشه ها ، خواست ها ، عواطف و احساسات زیاد می شود و برخوردها و ناسازگاری هایی را بر خلاف خواست طرفین بوجود می آورد. آنچه مسلم است این است که امروزه کودکان چیزهای زیادی از طریق تجارب روزمره شان در تعامل با دنیای اجتماعی و فیزیکی یاد می گیرند ولی مطلب قابل توجه در این است که پی ریزی شخصیت و رفتار کودک در خانواده شکل می گیرد و والدین نقش بی همتایی در بوجود آمدن و شکل گیری شخصیت و نوع جهان بینی و طرز تفکر فرزندان خویش ایفا می کنند ( احدی ، محسنی ، 1378 ) .

یافته های متعددی ارتباط بین شیوه های فرزند پروری و مکان کنترل در نوجوانان را مورد بررسی قرار داده است. به دلیل اینکه ، بطور کلی اواخر کودکی و نوجوانی در رشد جهت عمل و به طور اخص ، رشد مفهوم سازی تعامل های شخص و محیط ( به عنوان مثال : پیشامدهای عمل ـ نتیجه ) نقش حیاتی دارد. آموزش خانواده و شیوه های تربیتی والدین باید متناسب با رشد جهت گیری های مکان کنترل در طول این دوره رشدی باشد که این بوسیله تحقیقات حمایت می شود .

محققان متعددی از جمله کرامپن[5] ( 1982 ) ، پاریش و کوپلند ( 1980 ) ، لونسون ( 1973 ) ، ویچرن و نوویکی ( 1976 ) و نوویکی و شیویند ( 1982 ) نشان داده اند که همبستگی های معنا دار جهت گیریهای مکان کنترل در کودکان و نوجوانان در برگیرنده اشکال ساختاری خانواده (شایستگی های خانواده ، تعداد و نوع همشیران ) سبک های فرزند پروری والدینی ( ثبات رفتار ، گرمی ، عاطفی ، حمایت ) و متغییرهای جو خانوادگی است ( نقل از کرامپن ، 1989 ) .

سبک های فرزند پروری به رفتار والدین و رابطه آن با صفات مختلف فرزندانشان اشاره می کند که محققان آن را بصورت گروههایی ، تحت عنوان سبک های فرزند پروری طبقه بندی کرده اند که دامنه ای از رفتارها و برچسب ها همچون : نظم و انضباط  ، مهرورزی ، تقویت و پذیرش برای طبقه بندی سبک های مختلف فرزند پروری بکار می روند ( مکلون و مررل[6] ، 1998 ) .

نتایج بسیاری از تحقیقات نشان می دهد که رفتارهای والدینی که خود مختاری و احترام متقابل را تقویت می کنند ، ممکن است با رفتارهای مثبت نوجوانان همراه باشد ( ملکون و مورل ، 1998 ) .

تعداد محدودی از مطالعات در مورد ارتباط بین رفتارهای والدین و جهت یابی مکان کنترل نوجوانان انجام شده است که این مطالعات با محدودیت های روش شناختی در تعریف و اندازه گیری رفتارها و ویژگی های والدین همراه بوده است. اما حاصل معمول این نتایج نشان می دهد که رفتارهای والدینی و مکان کنترل با هم مرتبط هستند و مکان کنترل درونی اغلب به طور معنا داری با ثبات انضباطی ، استقلال متعادل و تقویت های رفتارهای مثبت همبسته است ( به نقل از پایان نامه کارشناسی ارشد سردروه ، 1381 ) .

تحقیقات شور ( 1967 ) ، جانسون و کیلمن ( 1977 ) ، نشان می دهد که مکان کنترل بیرونی به طور معنا داری با کنترل بیشتر و صمیمیت و پذیرش کمتر همبسته می باشد و افراد با مکان کنترل بیرونی والدینشان را افرادی محدود کننده و بیش از حد حمایت کننده توصیف کرده اند ( نقل از برومند نسب ، 1373 ) .

لفکرت ( 1967 ؛ به نقل از کرامپن ، 1989 ) نتیجه می گیرد اگرچه اطلاعات حاصل از والدین در مورد سبک های فرزند پروری نمی تواند زیاد نامطلوب باشد ، اما اطلاعات حاصل از کودکان در مورد سبک های فرزند پروری والدینشان پیش بینی کننده خوبی از جهت گیریهای مکان کنترل فرزندان است .

هدف این تحقیق بررسی رابطه شیوه های فرزند پروری ادراک شده توسط نوجوانان ( فرزندان ) در سه خرده مقیاس : دموکراتیک ، دیکتاتوری و هرج و مرج با مکان کنترل است. پژوهش حاضر از جهاتی قابل تامل است ، اولاً از آنجایی که در تحقیقات قبلی بیشتر ادراک والدین از شیوه های فرزند پروری و رابطه آن با مکان کنترل مورد بررسی قرار گرفته است و شیوه های فرزند پروری ادراک شده توسط فرزندان با والدین تفاوت دارد ، در این تحقیق بررسی شیوه های فرزند پروری ادراک شده توسط فرزندان و رابطه آن با مکان کنترل مورد نظر است. ثانیاً منطقه مورد پژوهش که جامعه آماری[7] از آن انتخاب شده از جمله مناطقی است که به یقین می توان گفت تا کنون پژوهشی در زمینه های مختلف روان شناختی و آموزشی و تربیتی در آن انجام نگرفته است و ثالثاً کمترتوسعه یافته بودن منطقه از لحاظ امکانات آموزشی ، رفاهی و اقتصادی و نوع نگاه والدین به شیوه های تربیتی به لحاظ سنتی بودن نگرش ها به شیوه های فرزند پروری ، بیسوادی والدین ، دوری پدران از خانه به دلیل کار در مناطق و شهرستانهای دیگر ، پژوهشگر را بر آن داشت شیوه های فرزند پروری که توسط دانش آموزان پسر پایه سوم راهنمایی منطقه انگوت در استان اردبیل ادراک می شود و رابطه آن با مکان کنترل مورد بررسی قرار دهد. امید است بتوان ، از نتایج حاصله ، در امر تعلیم و تربیت و شناخت هر چه بیشتر نوجوانان منطقه و مناطق همجوار که سرمایه های آینده این مملکت هستند استفاده نمود .

اهداف تحقیق  

  1.  آشنایی والدین منطقه انگوت با شیوه های فرزند پروری و آگاهی و شناخت نسبت به مزایا و معایب هر یک از شیوه ها .
  2. دستیابی به رابطه بین شیوه های فرزند پروری با مکان کنترل در دانش آموزان پسر سال سوم راهنمایی منطقه انگوت در استان اردبیل .

فرضیه های تحقیق

فرضیه اصلی

  • بین شیوه های فرزند پروری هرج و مرج و مکان کنترل ارتباط معنا داری وجود دارد .

فرضیه های فرعی 

  • بین شیوه های فرزند پروری هرج و مرج و مکان کنترل رابطه معنا داری وجود دارد .
  • بین شیوه های فرزند پروری دیکتاتوری و مکان کنترل رابطه معنا داری وجود دارد .
  • بین شیوه های فرزند پروری دموکراتیک و مکان کنترل رابطه معنا داری وجود دارد .

تعریف و اصطلاحات

شیوه های فرزند پروری

تعریف نظری

دارلینگ و استینبرگ ( 1993 ؛ نقل از گلاسکو و همکاران[8] ، 1997 ) شیوه های فرزند پروری را اینگونه تعریف می کنند : ‹‹ شیوه های فرزند پروری ›› مجموعه ای از گرایشها ، اعمال و جلوه های غیر کلامی است که ماهیت تعامل کودک و والدین را در تمامی موقعیت های گوناگون مشخص می کند .

حال به تعریف هریک از سطوح شیوه های فرزند پروری می پردازیم :

1) ـ دموکراتیک
محیط خانوادگی است که در آن به احترام فردی و همچنین تفاوت های فردی تاکید می شود و با کودک همانند یک عضو مؤثر در خانواده رفتار می گردد (راکعی، 1380) .
2 ) ـ دیکتاتوری
در محیط خانوادگی به اطاعت بی چون و چرا و قدرت مطلق از سوی والدین تاکید می گردد و کودک هیچ گونه اختیاری از خود نشان نمی دهد (راکعی، 1380).
3 ) ـ هرج و مرج
محیط خانوادگی است که در آن به کودک توجهی نمی شود و نظارت چندانی بر رفتار آن انجام نمی گیرد (راکعی، 1380).

تعریف عملیاتی شیوه های فرزند پروری

با توجه به پرسشنامه و شیوه های فرزند پروری بانتون[9] ( 1953 ) می توان نمرات حاصله در سه خرده مقیاس دموکراتیک ، دیکتاتوری و هرج و مرج را تعریف عملیاتی کرد.

مکان کنترل

تعریف نظری : مکان کنترل به میزان مسئولیت پذیری فرد در مورد خود اشاره می کند. به طور کلی مکان کنترل درونی بر این باور بنیادین متکی است که فرد ،کنترل شخصی بسیاری بر خود و محیط خویش اعمال می کند. مکان کنترل درونی بر این باور اشاره دارد که سرنوشت ، بخت و سایرین کنترل هر فرد را بر عهده دارند ( چاندلر و همکاران ، 1980 ؛ نقل از استانفورد و به یر ، ترجمه : خرازی و دهگانپور ، 1377 ).

تعریف عملیاتی مکان کنترل[10]

در این پژوهش ، مکان کنترل نمره ای است که دانش آموز از ‹‹ مقیاس مکان کنترل نوویکی و استریکلند ›› بدست می آورد و بین صفر تا چهل متغییر است و نمرات پایین تر از 9 نشان دهنده درونی بودن و نمرات بالاتر از 16  نشان دهنده بیرونی بودن مکان کنترل آزمودنی هاست .


پانوشت فصل یک:
[1] – Generalization expectancies
[2] – Parental Styles Childrearing
[3] – Democratic
[4] – Authoritarian
[5] – Krampen
[6] – Mcclun & Merrell
[7] – Population
[8] – Glasgow etal
[9] – Banton
[10] – Locus of Control

فهرست پروژه

فصل اول (طرح تحقیق)

مقدمه
بیان مساله
اهداف تحقیق
فرضیه های تحقیق
تعریف اصطلاحات
شیوه های فرزندپروری
مکان کنترل

فصل دوم (پیشینه تحقیق)

گفتار اول: خانواده
مقدمه
ابعاد شیوه های فرزندپروری
بعد «گرم» بودن والدین
بعد «کنترل» والدین
جنبه های مثبت کنترل والدین
جنبه های منفی کنترل والدین
بعد «تعهد» (دخیل شدن) والدین
الگوهای با وم ریند در مورد شیوه های فرزندپروری
والدین دارای اقتدار منطقی
والدین استبدادی
والدین آزاد گذار
والدین افراطی (زیاده رو) و والدین و مسالحه کار (سهل انگار)
الگوهای جدید فرزندپروری باوم ریند
تأثیر متقابل کودک و والد بر یکدیگر
نگرش های فرزندپروری – عمل فرزندپروری
گفتار دوم: مکان کنترل
مقدمه
مفاهیم و اصول در نظریه یادگیری اجتاعی راتر
درک سازه مکان کنترل
تحول شخصیت از دیدگاه راتر
جنبه های منفی احاطه و کنترل
پیامدهای شخصی منفی
پیامدهای منفی بین فردی و اجتماعی
بررسی مقیاس های مکان کنترل
گفتار سوم: سوابق پژوهشی

  • الف – تحقیقات انجام شده درباره شیوه های فرزندپروری درداخل و خارج از کشور
  • ب – تحقیقات انجام شده درباره مکان کنترل در داخل و خارج کشور
  • ج – بررسی ارتباط شیوه های فرزندپروری و مکان کنترل در گستره تحقیقات

فصل سوم: روش تحقیق

مقدمه
جامعه آماری
نمونه آماری
روش نمونه گیری
ابزارهای گردآوری اطلاعات و شاخص های روان سنجی
پرسشنامه شیوه های فرزندپروری بانتون
روایی
پایایی
نمره گذاری
مقیاس مکان کنترل نوویکی – استریکلند
روایی
پایایی
نمره گذاری
روش تحقیق
شیوه اجرای تحقیق
روشهای آماری تحلیل داده ها

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

  • الف – تحلیل توصیفی
  • ب – تحلیل استنباطی

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

خلاصه تحقیق
بحث و نتیجه گیری
محدودیت های تحقیق

  • الف – محدودیتهای خارج از کنترل پژوهشگر
  • ب – محدودیتهای در کنترل پژوهشگر

ارائه پیشنهادها (پیشنهادات)
کاربردها
منابع

ضمیمه: پرسشنامه

فصل پنجم بحث و نتیجه گیری

خلاصه تحقیق

در فصل گذشته داده­های بدست امده بر مبنای طرح تحقیق و با توجه به فرضیه­ها و سوالات پژوهش و با استفاده از نرم افزار کامپیوتری SPss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

پژوهش اخیر تحت عنوان «رابطه بین شیوه­های فرزند پروری (دموکراتیک، دیکتاتوری، هرج و مرج) با مکان کنترل بین دانش آموزان پسر پایه سوم راهنمایی منطقه انگوت اردبیل» به پیگیری اهداف زیر پرداخته است. برای آزمون فرضیه­ها و رسیدن به اهداف پژوهش، از جامعه آماری دانش اموزان پسر پایه سوم راهنمایی منطقه انگوت اردبیل از طریق نمونه گیری تصادفی خوشه­ای، یک نمونه 180 نفری انتخاب شد و از طریق اجرای آزمون­های شیوه­های فرزند پروری و مکان کنترل اطلاعات لازم جمع آوری شد. داده­های جمع آوری شده با استفاده از روشهای آمار توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد و همبستگی) و روشهای آمار استنباطی (تحلیل رگرسیون گام به گام) تجزیه و تحلیل شدند که نتایج بدست امده وجود تفاوت معنادار بین شیوه­های فرزند پروری دموکراتیک و دیکتاتوری با مکان کنترل و عدم وجود رابطه بین شیوه فرزند پروری هرج و مرج با مکان کنترل را نشان داد. در این فصل ابتدا فرضیات بیان سپس نتایج بدست آمده بر مبنای پژوهشهای پیشین مورد بحث و بررسی قرار می­گیرد و در پایان محدودیت­ها و پیشنهادهای پژوهش ارائه می­شوند.

بحث و نتیجه گیری

در بررسی رابطه بین متغیرهای مستقل (پیش بینی) دموکراتیک، دیکتاتوری و هرج و مرج که از مولفه­های فرزند پروری بودند و متغیر وابسته (ملاک) مکان کنترل مشخص شد که مولفه­های دموکراتیک و استبدادی به طور معناداری می­توانند متغیر ملاک را پیش بینی کنندنتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها بوسیله تحلیل رگرسیون گام به گام نشان می­دهد که در این میان رابطه فرزندی پروری دموکراتیک با مکان کنترل بیرونی معکوس و معنادار است بدین صورت که گروه دموکراتیک نمره­های میانگین پایین­تری در مقیاس نوویکی ـ استریکلند (نشان دهنده مکان کنترل درونی) ادراک می­کردند. این بدان معناست که والدین نوجوان هرچقدر با انها گرم و پذیرنده باشند آنها را در تصمیم­گیری ها و رفتارهای اجتماعی درگیر کنند و ازادی­های منطقی را از آنان دریغ نکنند فرزندان دارای مکان کنترل درونی تربیت می­شوند. این یافته­ها با یافته های پیشین همسومی باشد پژوهشهای انجام شده توسط سردروه (1381) ، مکلون و مررل (1998) ، مورتون و مان (1988)، کرامپن (1989)، نشان می­دهند نوجوانانی که والدینشان را به داشتن شیوه­ی فرزند پروری دموکراتیک همراه با اقتدار ادارک می­کردند. مکان کنترل درونی تری نسبت به آزمودنیهایی داشتند که والدینشان را به داشتن شیوه­های فرزند پروری دیکتاتوری، هرج و مرج، آزاد گذار و سهل انگار ادراک می­کردند. والدینی که فرزندان خود را می­پذیرند، از آنان توقعات معقول و منطقی دارند، رفتار مثبت و مطلوب فرزند خود را تقویت و تشویق می­کنند، فرزندان آنان دارای مکان کنترل درونی تربیت می­شوند (سردروه، 1381)

اما در عین حال، تحقیقات دیگری نیز به بررسی رابطه بین این دو متغیر پرداخته­اند؛ به این صورت که ادراک والدین از شیوه­های فرزند پروری و رابطه آن با مکان کنترل را بررسی کرده­اند که به دلیل تفاوت موجود بین ادراک فرزندان از شیوه­های فرزند پروری با ادراک والدین از آن شیوه ها بین این دو متغیر رابطه معناداری مشاهده نشد که در تایید این مطلب به تحقیق سردروه(1381) و مهر افروز (1378) اشاره می­شود که این می­تواند دلیلی بر این باشد که ادراک فرزند از شیوه های فرزند پروری پیش بینی کننده خوبی نسبت به ادراک والدین از شیوه­های تربیتی می­باشد.

در بررسی رابطه بین شیوه فرزند پروری دیکتاتوری (استبدادی) و مکان کنترل مشخص شد که این دو رابطه مستقیم و معنا دارند که این بدان معناست که هرچه نمره­های دیکتاتوری فرزندان در مولفه­های فرزند پروری بالاتر و بیشتر، نمره مکان کنترل دانش آموزی نیز بالاتر و دانش آموزان دارای مکان کنترل بیرونی تری می­باشند که این یافته توسط تحقیقات متعددی حمایت می­شود.

نتایج تحقیقات (شور، 1967؛ جانسون وکیلمن ، 1977؛ به نقل از برومند نسب، 1373) نشان می­دهد کودکانی که والدینشان را به کنترل روان شناختی بیشتر و صمیمیت و پذیرش کمتر و نیز به عنوان افرادی محدود کننده و بیش از حد حمایت کننده توصیف می­کردند، نمره­های بالایی در مکان کنترل بیرونی بدست می­آوردند. لوب (1975) در تحقیقی نشان داد که کنترل زیاد والدین، منجر به سلطه پذیری و وابسته شدن کودک می­شود و به عبارت دیگر منجر به رشد مکان کنترل بیرونی می­گردد. در همین رابطه نتایج تحقیق دیوس و فارز (1969؛ نقل از لوب، 1975)نشان داد بین کنترل والدین خشونت آمیز و مکان کنترل بیرونی رابطه مستقیم وجود دارد.

یافته های تحقیقات دیوستا و تامپون (1970؛ نقل از بال، ترجمه مسدد، 1373)، فارزودیوس (1969)، نوویکی و کانتون (1919؛ نقل از ماسن و همکاران، ترجمه یاسایی، 1373) همسوبا یافته­های قبلی می­باشد.

در تحلیل رابطه بین متغیر شیوه فرزند پروری هرج و مرج و متغیر وابسته (ملاک) مکان کنترل هیچ گونه رابطه ای مشاهده نشده و این بدان معناست که متغیر فرزند پروری هرج و مرج نمی­تواند متغیر مکان کنترل را پیش بینی کند. این یافته همسو و هم جهت با یافته­های پیشین نیست و دلیل آن ممکن است همگن بودن افراد نمونه از لحاظ طبقه اجتماعی ـ اقتصادی و سطح تحصیلات والین باشد و با توجه به نمونه گیری در یک منطقه محدود ممکن است یکسان بودن طبقه اجتماعی و فرهنگی والدین آنها در نوع رفتارهایی که مربوط به مولفه هرج و مرج می­شود واریانس ایجاد نکرده باشد.

با دقت و تامل در نتایج فوق می­توان گفت که در بررسی نتایج تحقیق حاضر مشخص شد که بین ادراک نوجوان از شیوه­های فرزند پروری با مکان کنترل رابطه معناداری وجود دارد. که نتایج عمده این مطالعه نشان داد فرزندانی که والدین خود را به شیوه دموکراتیک ادراک و تشخیص داده بودند، جهت یابی مکان کنترل درونی تری داشتند و افرادی که والدینشان را به داشتن شیوه دیکتاتوری ادراک می­کردند، نهایت جهت یابی مکان کنترل بیرونی را داشتند و شیوه فرزند پروری هرج و مرج نتوانست متغیر ملاک مکان کنترل را پیش بینی کند و روابط بین این دو متغیر معنا دار نبود.

محدودیت­ های پژوهش

محدودیت های خارج از کنترل پژوهشگر

1ـ با توجه به اینکه پرسشنامه وشیوه­های فرزند پروری با نتون تنها باور و نگرش­های فرزندان را نسبت به شیوه­های فرزند پروری می­سنجد و ممکن است آنها باورها و ادراک­های خود را به جای اعمال و رفتار واقعی در مورد شیوه های فرزند پروری ذکر کرده باشند. ولی از آن جا که مقیاس مناسب­تری برای اندازه گیری شیوه های فرزند پروری وجود نداشت پژوهشگر را ناچار به استفاده از آنچه موجود است نمود.

2ـ محدودیت دیگر تحقیق، مربوط به مقیاس کلان کنترل نو و یکی استریکلند می­باشد چون این ابزار قادر به سنجش مکان کنترل چند بعدی نمی­باشد و تنها دو بعد بیرونی و درونی را اندازه گیری می­کند.

3ـ در زمان اجرای پرسشنامه مقیاس مکان کنترل نو و یکی ـ استریکلند با وجود توضیحاتی که داده شد برخی از آزمودنیها قادر به عینیت بخشیدن به برخی سوالات نبودند، بخصوص در مورد سوالاتی که به صورت منفی مطرح شده بود.

4ـ با تمام توضیحاتی که قبل از آزمون به دانش آموزان ارائه شد مبنی بر اینکه نتایج هیچ یک از آزمونها تاثیری بر نمرات درسی ندارد با این حال برخی از آزمودنیها گرایش به اغراق و خوب جلوه دادن خود داشتند که این وضعیت می­تواند محدودیت­هایی در نتایج ایجاد کند. برای این هدف باید سوالهای دروغ سنج هم در مقیاس گنجانده شود.

5ـ مقارن شدن اجرای ازمون­های پژوهش برروی دانش آموزان با امتحانات آخر سال می­تواند در اخذ نتایج دقیقتر محدودیت­هایی را بوجود آورد.

محدودیت­های در کنترل پژوهشگر

1ـ مقطع تحصیلی آزمودنیها، پژوهش فقط برروی دانش آموزان کلاس سوم راهنمایی انجام شده است.

2ـ در پژوهش حاضر به دلیل موانع فرهنگی و نیز به منظور افزایش نتایج فقط به مطالعه دانش آموزان جنس مذکر (پسران) پرداخته شده است.

3ـ در این تحقیق مانند هر پژوهش دیگری، متغیرهای ناخواسته­ای وجود دارد، از قبیل موقعیت اجتماعی ـ اقتصادی، خانواده و شرایط تربیتی برای کنترل نسبی این عوامل نمونه آماری به روش گزینش تصادفی خوشه­ای انجام شد. محقق امیدوار است که با این اقدامات تاثیر متغیرهای یاد شده تا حدودی تعدیل شود.

4ـ از نظر محلی، پژوهشگر مطالعه خود را در منطقه انگوت اردبیل انجام داد. بنابراین جامعه مورد مطالعه ، دانش آموزان پسر پایه سوم راهنمایی منطقه انگوت اردبیل است و یافته­ها تنها به این جامعه آماری قابل تعمیم است و تعمیم نتایج به سایر مناطق استان باید با احتیاط صورت گیرد.

ارائه پیشنهادها (پیشنهادات)

با توجه به تجارت بدست آمده در انجام تحقیق و محدودیت­های پژوهش در زیر پیشنهادهایی برای پژوهشگران که قصد تحقیق در این حیط را دارند ارائه می­شود.

1ـ در پژوهش حاضر، دانش آموزان پایه سوم راهنمایی تحصیلی مورد مطالعه قرار گرفته اند، توصیه می­شود که پژوهشگران دیگر به مطالعه سایر مقاطع تحصیلی نیز بپردازند.

2ـ در پژوهش حاضر، صرفا دانش آموزان پسر مورد مطالعه قرار گرفتند. بهتر است در پژوهش­های آینده هر دو جنس (دختر و پسر) مورد مطالعه قرار گیرد.

3ـ پیشنهاد می­شود در تحقیقات آتی علاوه بر درک فرزندان از شیوه­های فرزند پروری ادراک والدین از شیوه­های فرزند پروری نیز بررسی شود.

4ـ برای معتبر بودن نتایج تحقیق در این حوزه، انجام فعالیت­های پژوهشی در راستای تهیه ابزارهای مناسب تر و مفید تر جهت سنجش شیوه­های فرزند پروری در جامعه ایران، مناسب خواهد بود.

5ـ با توجه به محدودیت­های این تحقیق که ذکر شد، اجرای پژوهشهای مشابهی با استفاده ازگروههای نمونه وسیع­تر و متنوع تر مطلوب به نظر می­رسد.

6ـ پیشنهاد می­شود رابطه شیوه­های فرزند پروری ادراک شده توسط فرزندان با سایر مولفه­های روان شناختی از قبیل خود کار آمدی، خود پنداره، انگیزش پیشرفت، عزت نفس و مواردی از این قبیل مورد بررسی قرار گیرد.

7ـ بررسی اثر متغیرهای جمعیت شناختی مانند تعداد فرزندان، تحصیلات والدین، شغل والدین، وضعیت اجتماعی و اقتصادی برروی شیوه­های فرزند پروری و ارتباط آن با مکان کنترل مفید و مناسب خواهد بود.

کاربردها

1ـ با توجه به یافته­های این تحقیق که شیوه فرزند پروری ادراک شده دموکراتیک در شکل گیری مکان کنترل درونی سهم بسزایی دارد و از طرف دیگر شیوه فرزند پروری دیکتاتوری مکان کنترل بیرونی تری را برای فرزندان بوجود می­آورد لذا به والدین توصیه می­شود با در نظر گرفتن ادراک و فهم فرزندان خویش، از سبک­های فرزند پروری، با اعمال شیوه تربیتی دموکراتیک موجب ایجاد مکان کنترل درونی در فرزندان خود شوند و از اعمال شیوه های دیکتاتوری، هرج و مرج سهل انگاری و ازاد گذاری خود داری نمایند.

2ـ والدین باید به فرزندان خود کمک کنند تا مسئولیت رفتاری خویش را بپذیرند تا هنگام برخورد با موانع و نرسیدن به نتایج دلخواه، صرفا رویدادهای بیرونی و افراد دیگر را مورد انتقاد قرار ندهند، بلکه با برخورداری از مکان کنترل درونی، مسئولیت پیامدهای رفتار خود را قبول نمایند که این پذیرش باعث عملکرد موثر در محیط و شکل گیری خود پنداره مثبت و قوی در فرزند خواهد شد.

3ـ والدین باید فرزندان خود را بی قید و شرط بپذیرند. زیرا کودکان و نوجوانان برای رشد طبیعی به آن نیاز دارند، انها باید از فرزندان خود انتظارات واقع بینانه داشته باشند تا با شکست مواجه نشوند و در مواقعی هم که شکست پیش اید آنرا به عوامل بی­ثبات مانند عدم تلاش نسبت دهند نه به عوامل درونی و با ثبات مانند فقدان توانایی.

4ـ مشاوران باید از طریق اجرای آزمونهای مختلف از ابعاد مختلف شخصیت از جمله مکان کنترل درونی، بیرونی و افراد قدرتمند هریک از دانش آموزان اطلاع حاصل نمایند و آنگاه به گونه­ای عمل کنند که مکان کنترل درونی تقویت و تایید شود تا انرا بیشتر احساس ارزشمندی کرده و باور به کنترل درونی در آنان تقویت شود.

5ـ برای آشنایی بیشتر والدین با شیوه­های تربیتی تمام مدارس با توجه به امکانات و تسهیلات خود، جلسات مشاوره خانوادگی با حضور والدین، معلمان و کارشناسان امر تعلیم و تربیت و متخصصان روان شناسی کودک تشکیل دهند تا بدین وسیله والدین را از اثرات مثبت و مزایای شیوه­های تربیتی آگاه ساخته و انان را تشویق کنند تا ضمن برقراری ارتباط گرم و عاطفی با فرزندانشان از آنان انتظار منطقی و عاقلانه داشته باشند.

6ـ در نهایت بهترین شیوه­ای که والدین می­توانند در تعامل با فرزندانشان در همه ابعاد رفتاری و اخلاقی به کار گیرند شیوه دموکراتیک یا اقتدار منطقی می­باشد که هم والدین کنترل معقولی را بر فرزندانشان اعمال می­کنند و هم والدین نقش حمایتی و هدایتی خود را در آنان اعمال می­کنند که این به طور مستقیم باعث ایجاد و پرورش سازه­های شخصیتی از قبیل خود پنداره مثبت، عزت نفس بالاتر و مکان کنترل درونی در کودک خواهد شد.

نقد و بررسی‌ها

هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “رابطه میان شیوه های فرزند پروری، با مکان کنترل در دانش آموزان”

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

  • ابتدا محصولات مورد علاقه خود را به سبد خرید اضافه نمایید.
  • سپس روی آیکون سبد خرید کلیک کنید.
  • محصولات داخل سبد خرید و مجموع مبلغ قابل پرداخت در صفحه تسویه حساب به شما نمایش داده می شوند.
  • فرم تسویه حساب را تکمیل کرده و روش پرداخت خود را انتخاب نمایید.
  • می توانید با استفاده از درگاه های پرداخت آنلاین خرید خود را تکمیل نمایید.
  • پس از تکمیل خرید می توانید به فایل های محصول دسترسی داشته باشید.
  • در صورت داشتن حساب کاربری می توانید سوابق خرید خود را در پنل کاربری خود مشاهده نمایید.
تماس با پشتیبانی