قسمتی از متن پایان نامه تدابیر حمایتی و پیشگیری در قلمرو جرائم خانواده شهدا و ایثارگران و جانبازان
چکیده :
– پایان نامه ای که فراروی شما قرار دارد به بررسی جرایمی که ممکنست جانبازان، ایثارگران و اعضای خانواده های شهدا مرتکب شوند اختصاص یافته است. به این منظور ابتدا به پیشگیری از جرم به معنای وسیع آن شامل اقدام های کیفری و غیرکیفری پرداخته ایم، سپس مفهوم پیشگیری را از طریق : حذف یا محدود کردن عوامل جرم زا، و مدیریت مناسب نسبت به عوامل محیطی و اجتماعی، مطرح نموده ایم. در ادامه پیشگیری از جرم از دیدگاه دین مبین اسلام – قوانین موجود و سایر موارد مربوطه مدنظر قرار گرفته است.
بدیهی است که تعریف بزه و جرم و بزهکاری در رویکردهای مختلف و نیز بررسی انواع آسیب ها و جرایم اجتماعی، مانند سرقت، کلاهبرداری، تخلفات رانندگی و غیره در بخشهای مناسب مورد مداقه و بررسی قرار گرفته اند. ضمن اینکه علاوه بر تعاریف علل و انگیزه های وقوع جرایم و راهکارهای پیشگیری و کاهش آنها نیز در جای مناسب خود بررسی شده است. و البته دیدگاه های جامعه شناسان در خصوص علل تحقیق جرم و عوامل موثر در آن نیز مورد استفاده ما قرار گرفته است.
پیشگیری از جرم علاوه بر اینکه ازمنظر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران لحاظ شده، دیدگاه کنگره های سازمان ملل متحد نیز مدنظر قرار گرفته و در ادامه علل تحقق جرم و نظریه های جامعه شناختی بررسی شده اند.
مطالبی که در رابطه با استخدام جانبازان، احقاق حقوق ایثارگران، کنترل قوانین و مقررات از نظر شورای نگهبان قانون اساسی، مجلس شورای اسلامی، سازمان بازرسی کل کشور، دیوان عدالت اداری ارائه گردیده و سپس به تعدادی از قوانین مرتبط با بحث از جمله قانون حمایت از حقوق معلولان – لایحه جامع خدمات رسانی به ایثارگران نیز مورد اشاره قرار گرفته است.
در این مقاله مقایسه ای تطبیقی از ارائه خدمات به ایثارگران در ایران و چند کشور دیگر جهان به عمل آمده و برحسب ضرورت از ابزارهای آماری از جمله جدول ونمودار نیز استفاده شده است.
نهایتاً تسهیلات رفاهی، امور آموزشی – بهداشت و درمان و مسکن ایثارگران، جانبازان، خانواده شهدا مورد بحث قرار گرفته و در انتها نتیجه گیری شامل عوامل اجتماعی و غیره ونیز پیشنهادات مربوطه ارائه شده اند.
مقدمه
وخداوند انسان را آفرید، در حالیکه او را کرامت ذاتی داده بود و او را گرامی داشت و علت آن این بود که خداوند او را برای خود آفریده بود و جهان را برای او[1].
و فرشتگان و شیطان را امر کرد که بر او سجده کنند و این امر تحقق یافت. و شیطان که سالها عبودیت خداوند را می نمود، به خاطر تمرّد و سرپیچی، تنبیه شد[2].
از آنجا که یکی از دلایل خلقت انسان آزمون او بود، خداوند او را درمعرض آزمون قرار داد و او را از نزدیک شدن به شجرۀ ممنوعه و تناول از آن منع کرد ، لیکن انسان از امر خداوند سرپیچی کرد و بدین ترتیب اولین بزه و کجروی او آغاز شد و اینچنین بود که انسان به جرم تخطی از دستور رب الارباب خود به دنیای مادی که سراسر سختی و گرفتاری است سقوط کرد[3].
آنگاه پسرشان قابیل برادر خود را به قتل رساند[4]. آنچه بطور کلی مطرح است اینکه انسان به خاطر جهالت و اقدامات نابخردانۀ خود برای خود و دیگران زحمات و مشکلاتی عدیده در طول تاریخ ایجاد کرده است و زیاده خواهی های او و رام بودن او در مقابل نفس اماره، ظلم و تعدّی به دیگران را در پی داشته و بعلت واکنش دیگران در مقابل این ظلم و ستم ها و حق کشی ها، جنگ های خونین به وقوع پیوسته است که سبب تخریب منابع مالی و اقتصادی جهان و کشته و زخمی شدن تعداد زیادی از مردم بی گناه جهان شده است، که در تمامی این موارد حاکمان و فرمانروایان و سیستم های حکومتی جبّار و زیاده خواه با اقدام به جرائم متعددی چون قتل و غارت و تجاوز و تصرف عدوانی سرزمینها و اماکن دیگران شده اند و با تخریب آنها سبب فقر و بدبختی ساکنان بومی آن شهرها و کشورها شده اند و به تبع آن سبب اقدام به بزهکاری توسط مردمان آن سرزمین ها ، چون سرقت و خرید و فروش مواد مخدّر و شیوع فحشا و منکرات در این سرزمینها شده اند. و از طرفی در طول تاریخ بشر به فکر مقابله با جرائم و انحرافات بوده و در این زمینه انواع تدابیر پیشگیرانه ازنوع کیفری و غیرکیفری را پیش بینی واجرا کرده است.
بشر پس از گذر از دوران های مختلف از نظر حقوقی، قضایی، تجربه و آزمون مکاتب مختلف جزایی، امروزه بیشتر به فکر اتخاذ تدابیر پیشگیری غیرکیفری است. هرچند هنوز پاداش های کیفری نظام های حقوقی از انواع مجازاتها و تدابیر تنبیهی پُر و آکنده می باشد، لذا به سخن یکی از جرم شناسان در مورد پیشگیری تعریفی داشته که «پیشگیری به معنای پیشدستی کردن و به جلوی چیزی رفتن ونیز آگاه کردن و هشدار دادن است »[5]
با توجه به اینکه موضوع این پایان نامه، تدابیر پیشگرانه وحمایتی در قلمرو جرائم جانبازان، ایثارگران و خانواده شهدا است، ما برآنیم که ابتدا در فصل اول بخش اول بطور عام مسأله پیشگیری و انواع آنرا از دیدگاههای مختلف بررسی نموده و رویکردهای مختلف را در آن مطرح کرده ایم و در فصل دوم ، بخش اول تعریف بزهکاری جرم و انواع آن را و رویکردهای مختلف در مورد علل بزهکاری مطرح شده است، آنگاه عوامل مؤثر در کژ رفتاری ها و جرائم اجتماعی مطرح شده و سپس به تبیین جامعه شناختی جرائم پرداخته ایم. و در بخش دوم ؛ انواع جرائم اجتماعی مانند سرقت، مواد مخدر، خودکشی، و. . . مطرح شده و علل انگیزه های روانی و عاطفی و علل اجتماعی و اقتصادی وقوع این جرائم بررسی شده و راهکارهای کاهش و پیشگیری از این جرائم مطرح شده است و در بخش دوم، فصل دوم : به بررسی و تحلیل جرائم در حوزۀ جانبازان، ایثارگران و خانواده های شهدا پرداخته شده است که بر اساس آمار ارائه شده توسط سازمان زندانهای کشور و خراسان رضوی این موضوع بررسی شده است.
آنچه در مقدمه لازم به ذکر است این است که جرم یک پدیدۀ اجتماعی و طبیعی است که تنها در بین افراد اجتماع اتفاق می افتد و جرم در حالت انزوا و انفراد مفهومی ندارد، پس باید جرم در کل جامعه بررسی گردد ولی چون موضوع پایان نامه اختصاصاً مربوط به حوزۀ خاصی است، در پایان نامه این مطلب پرداخته شده است، اما بررسی و نتایج حاصله آن بیانگر این مطلب است که خوشبختانه درصد وقوع جرائم در این حوزه نسبت به جمعیت کل کشور و استان خراسان رضوی، بسیار ناچیز است ولی چون این طیف از جامعه از ارزش بسیار والایی در نزد مردم مؤمن و مسلمان ایران اسلامی دارند، وقوع این جرائم حتی در سطح بسیار ناچیز هم، قابل تأمل است و لذا، ما برآنیم که ضمن شناسایی علل و عوامل تحقق این جرائم در اجتماع ابتدا راهکارهای پیشگیری از آن را در جامعه و بطور اخّص در این قشر گرانقدر ارائه نمائیم تا سرحد امکان آمار وقوع آن را سیر نزولی دهیم و در فصل دوم، بخش دوم تدابیر حمایتی در جلوگیری از ارتکاب جرائم در حوزۀ جانبازان وایثارگران و خانواده شهدا مطرح شده است. روش بکاررفته دراین پایان نامه پژوهش پیمایش است که بیش تر از آمار سازمان زندانها جمع آوری اطلاعات آنی کتابخانه ای و بهره گیری از آمارها و منابع و اسناد بوده است.
پیشینه تحقیق
در خصوص عنوان عمومی تحقیق یعنی پیشگیری از آسیب های اجتماعی و بزهکاری و جرم تحقیقات وسیعی انجام شده است که از طرف روان شناسان، جامعه شناسان و جرم شناسان مختلف این تحقیقات و پژوهش ها انجام شده است که در منابع این پایان نامه که از آنها استفاده شده است به آنها اشاره شده است ، لکن با بررسی هایی که انجام شده در حوزۀ جانبازان و ایثارگران و خانواده های شهدا، پژوهش جامع و علمی و حساب شده و علمی انجام نشده است. و می توان ادعا کرد که این پایان نامه جزو اولین پژوهش ها با موضوع پیشگیری از جرم دربارۀ قشر خاص جانبازان و ایثارگران و خانواده شهدا می باشد، لذا ضمن اینکه کار بسیار سخت و مشکلی خواهد بود، امّا از طرفی به علت بدیع بودن موضوع بطور قطع نتایج حاصله آن بسیار مفید خواهد بود.
سوال و فرضیات تحقیق :
- کشور ما چه تدابیر پیشگیری و حمایتی برای جانبازان، ایثارگران و خانواده شهدا پیش بینی نموده است؟
- در قلمرو جرائم جانبازان، ایثارگران و خانواده شهدا تدابیر پیشگیری و حمایتی لازم پیش بینی کرده است.
- تدابیر پیشگیری و حمایتی لازم در قلمرو جرائم جانبازان، ایثارگران و خانواده شهدا وجود ندارد.
- تدابیر پیشگیری و حمایتی در محدوده خاصی از قلمرو جانبازان، ایثارگران و خانواده شهدا وجود دارد.
موانع بر سر راه تدوین این پژوهش
- عدم دسترسی به آمارها و منابع اختصاصی این پژوهش.
- محرمانه بودن آمارهای این حوزه و محدودیت در ارائه آنها در پایان نامه.
- عدم همکاری بسیاری از مسئولین مرتبط با این مسأله و خط قرمز قائل شدن در آن.
چکیده — 1
مقدمه : — 2
بخش اول : تدابیر عام حمایتی و پیشگیری در قلمرو جرائم جانبازان ،ایثارگران و
خانواده شهدا
فصل اول : تدابیر عام پیشگیری — 8
مبحث اول : مفهوم پیشگیری — 8
گفتار اول : مفهوم موسع پیشگیری — 9
الف – تدابیر دفاع فردی — 9
ب – تدابیر و اقدامات دفاع جمعی — 9
گفتار دوم : مفهوم مضیق پیشگیری — 10
مبحث دوم : انواع روشهای پیشگیری — 11
گفتار اول : پیشگیری کیفری — 12
الف – پیشگیری عام — 12
ب – پیشگیری خاص — 13
گفتار دوم : پیشگیری غیر کیفری — 13
مبحث سوم : پیشگیری اجتماعی – وضعی — 14
گفتار اول : پیشگیری اجتماعی — 15
الف – مراقبت مبتنی بر منطقه همسایگی « مراقبت محله ای » — 15
ب – شیوه های مبتنی بر نهاد اجتماعی — 16
گفتار دوم : پیشگیری وضعی — 18
گفتار سوم : پیشگیری از جرم از دیدگاه اسلام — 19
مبحث چهارم : پیشگیری از جرم از دیدگاه قوانین — 22
گفتار اول : پیشگیری ار جرم و قانون اساسی — 22
گفتار دوم : کنگره های پیشگیری از جرم سازمان ملل متحد — 26
الف – کنگره اول تا چهارم — 27
ب – کنگره پنجم تا هفتم — 29
ج – کنگره هشتم تا دهم — 30
گفتا ر سوم : پیشگیری از جرم و قوانین عادی — 32
گفتار چهارم : پیشگیری از بزهکاری — 35
الف – استراتژی های خانواده گرا — 38
ب – استراتژی های جامعه گرا — 39
ج- استراتژی های پایشی — 40
فصل دوم : تدابیر عام حمایتی — 41
مبحث اول : تعریف بزهکاری — 41
گفتار اول : تعریف بزه دررویکردهای مختلف — 42
الف – رویکرد حقوقی جرم — 42
ب – رویکرد جامعه شناختی — 43
ج – رویکرد جرم شناسی — 44
گفتار دوم : رویکردها درمورد علل بزهکاری — 46
الف – رویکرد شکل ظاهری — 46
ب – رویکرد ساختار زیستی — 47
ج – رویکرد روانشناختی — 48
د – رویکرد وضعیت اقتصادی — 49
ﻫ – رویکرد کنترل اجتماعی — 50
و – رویکرد پیوند افتراقی — 51
ز – رویکرد التقاطی — 53
مبحث دوم : علل تحقق جرم — 54
گفتار اول : طبقه بندی جامعه شناسان از جرائم — 55
الف – جرائم خیابانی — 55
ب – جرائم یقه سفیدان (جرائم شغلی و صنفی) — 56
ج – جرائم یارانه ای — 57
د – جرائم سازمان یافته — 58
ﻫ – جرائم سیاسی — 59
گفتار دوم : عوامل موثر درکژرفتاریهای اجتماعی و جرم — 60
الف – فقدان خانواده — 61
ب – خشونت در خانواده — 62
ج – حاشیه نشینی و جرم — 64
د – جرائم خاص زنان — 65
مبحث سوم : تبیین جامعه شناختی کژرفتاریهای اجتماعی و جرم — 66
گفتار اول : نظریه های مربوط به دیدگاه کارکردی — 67
الف – نظریه آنومی (بی هنجاری) — 67
ب – نظریه فشار ساختاری — 68
ج – نظریه پیوند اجتماعی — 71
گفتار دوم : نظریه های مربوط به دیدگاه تضاد — — 72
گفتار سوم: نظریه های مربوط به کنش متقابل گرایی — 73
الف – نظریه خرده فرهنگی — 73
ب – نظریه انتقال فرهنگی — 75
مبحث چهارم : انواع تدابیر قانونی حمایتی از معلولین عام — 76
گفتار اول : قانون جامع حمایت از حقوق معلولان — 76
گفتار دوم : جنبه های حمایتی از معلولین عام — 82
بخش دوم : تدابیر خاص حمایتی – پیشگیری در قلمرو جرائم جانبازان ، ایثارگران و خانواده شهدا
فصل اول : تدابیر خاص پیشگیری — 87
مبحث اول : سرقت — 87
گفتار اول : تعریف سرقت — 87
گفتار دوم : علل سرقت — 91
الف – فقر مالی — 92
ب – فقر فرهنگی — 92
ج – نابرابری های اجتماعی — 93
د – شهرنشینی و زاغه نشینی — 93
ﻫ – از هم پاشیدگی خانواده — 94
و – معاشرت با دوستان ناباب — 94
ز – بیکاری — 95
ح – مهاجرت — 95
گفتار سوم : سرقت در حوزه جانبازان ، ایثارگران و خانواده شهدا — 97
الف – ارائه جامعه آماری مجرمین حوزه جانبازان، ایثارگران و خانواده شهدا — 97
ب – بررسی و تحلیل جرم سرقت در حوزه خانواده شهدا — 98 —
ج – راه های پیشنهادی بررسی کاهش جرم سرقت در جامعه (بطور عام) — 99
مبحث دوم : خرید و فروش مواد مخدر و اعتیاد به آن — 105
گفتار اول : سیر تاریخی مواد مخدر و اعتیاد — 105
الف – سیر تاریخی — 105
ب – تعریف اعتیاد — 108
گفتار دوم : مواد مخدر از دیدگاه جرم شناسی — 111
گفتار سوم : جرم اعتیاد و خرید و فروش مواد مخدر در حوزه جانبازان، ایثارگران
و خانواده شهدا — 114
گفتار چهارم : راههای درمان و پیشگیری اعتیاد — 116
مبحث سوم: خودکشی — 118
گفتار اول : تعریف خودکشی — 119
گفتار دوم : انواع خودکشی — 120
الف – خودکشی دگرخواهانه — 120
ب – خودکشی خودخواهانه — 121
ج – خودکشی ناشی از بی هنجاری — 121
د – خودکشی جبری — 121
گفتار سوم : علل و انگیزه های خودکشی — 122
الف – خودکشی ناشی از جنون و اختلال روانی — 122
ب – عوامل اجتماعی — 123
ج – شرایط اقتصادی — 123
گفتا ر چهارم : خودکشی در ایران — 123
گفتار پنجم : بررسی خودکشی موفق درحوزه جانبازان — 128
مبحث چهارم : سایر جرائم در حوزه جانبازان ، ایثار گران و خانواده شهدا — 134
گفتاراول : کلاهبرداری — 135
گفتار دوم : جرم صدور چک بی محل — 136
گفتار سوم : ضرب و جرح — 137
گفتار چهارم : قتل — 137
گفتارپنجم: جعل عنوان و اسناد — 138
گفتار ششم : آدم ربایی — 139
فصل دوم : تدابیر خاص حمایتی — 143
مبحث اول : امکان اعاده به خدمت جانبازان — 143
گفتار اول: استخدام جانبازان — 143
گفتار دوم : احقاق حقوق ایثارگران — 148
الف – مجلس شورای اسلامی — 148
ب – شورای نگهبان — 149
ج – دیوان عدالت اداری — 150
د – سازمان بازرسی کل کشور — 152
گفتار سوم: سازمانهای حمایتی رزمندگان در جهان — 159
الف – سازمانهای حمایتی در روسیه — 160
ب – امکانات کمیته جانبازان آلمان — 165
ج – بیمه جانبازان در کره جنوبی — 166
د – حمایت از مصدومان جنگی در آمریکا — 167
گفتار چهارم : مقایسه تطبیقی ارائه خدمات به ایثارگران در ایران و سایر کشورها
— 169
الف – تسهیلات رفاهی — 171
ب – حقوق و مزایا — 173
ج – امور آموزشی — 175
د – بهداشت و درمان — 176
ﻫ – مسکن — 177
گفتار پنجم: نمونه هایی ازتعاریف واژه معلولین در دیگر کشورها — 178
مبحث دوم: وضعیت معلولین و جانبازان در ایران — 183
گفتار اول : لایحه حمایت از اشتغال معلولین و جانبازان — 185
گفتار دوم : انتظارات برآورده نشده جانبازان و ایثارگران — 189
گفتار سوم : لایحه جامع خدمات رسانی به ایثارگران — 194
مبحث سوم: اقدامات دولت در رسیدگی به خانواده شهدا — 201
گفتار اول : تاسیس بنیاد — 201
گفتار دوم : کمک به جانبازان بر حج استحبابی ترجیح دارد — 207
گفتار سوم : جانبازان و حقوق شهروندی — 215
مبحث چهارم : بنیاد شهید و اتخاذ تدابیر پیشگیری — 220
گفتار اول : اهداف بنیاد شهید — 221
گفتار دوم : حمایت خاص در جهت پیشگیری از آسیب پذیری — 225
نتیجه گیری — 235
منابع و مأخذ
الف) منابع فارسی.
*کتاب ها :
1- آذرخش ، حسنعلی ؛ «آفت زدگی» ، تهران : انتشارات عطایی ، 1334.
2- آرون ، ریمون ؛ «سیر مراحل اساسی اندیشه در جامعه شناسی» ، ترجمه باقر پرهام ، تهران : انتشارات آموزشی انقلاب اسلامی.
3-آقا بخشی ، «اعتیاد و آسیب شناسی خانواده» ، تهران : انتشارات دانش آفرین ، 1379.
4- اگ برن و نیم کوف ؛ «زمینه جامعه شناسی اقتباس» ، ترجمه امیرحسین آریان پور، تهران : انتشارات امیرکبیر، 1357.
5- دانش ، تاج زمان ؛ «مجرم کیست ، جرم شناسی چیست» ، نشر مؤسسه کیهان ، 1372 .
6- دانش ، تاج زمان ،«اطفال و جوانان بزهکار» ، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا ، 1374 .
7- رابرتسون ، یان ؛ «درآمدی بر جامعه» ، ترجمه حسین بهراون ، انتشارات آستان قدس ، 1372.
8- رفیع پور ، «آشفتگی اجتماعی» ،تهران : انتشارات سروش ، 1378.
9- رزاقی ، سید علی ؛ «کتاب سال سازمان امور جانبازان» ، چاپ اوّل ، انتشارات ابیانه ، 1381 .
10- سادات مشکانی ، زهرا ؛« بهداشت عمومی» ، جلد سوم.
11- ستوده ، هدایت اللّه ؛ «آسیب شناسی اجتماعی» ، انتشارات آوای نور ، 1382.
13- سميعی ، (ح) ؛ «حقوق جزا وجرم شناسی» ، تهران : انتشارات سمت، 1333.
14-کلدین برگ ، آیو ؛« روان شناسی اجتماعی »، ترجمه علی محّمد کاروان ، نشر اندیشه ، 1342.
15- کوئن،بروس،«در آمدی به جامعه شناسی»، ترجمه محسن ثروتی ، تهران : نشر فرهنگ عام، 1370.
16- کی نیا ، مهدی ؛ «علوم جنایی» ، جلد سوم ، جامعه شناسی جنایی.
17- گسن ، ریموند ؛ «جرم شناسی کاربردی» ، ترجمه کی نیا ، مهدی ، چاپ اوّل ، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی ، 1370.
18- گسن ، ریموند ؛ «مقدمه ای بر جرم شناسی» ، ترجمه کی نیا ، مهدی ، تهران : نشر موًلف ، 1370.
19- گسن ، ریموند ؛ «روابط میان پیشگیری وضعی و کنترل بزهکاری» ، ترجمه نجفی ابرند آبادی ، تهران : دانشگاه شهید بهشتی ، مجله تحقیقات حقوقی ، شماره 19 و20 .
20- گلدوزیان ، ایرج ، «حقوق جزای اختصاصی» ، چاپ سوم ، مؤسسه انتشارات جهاد دانشگاهی ، 1372 .
21- مان ، زمان ؛ «اصول روان شناسی» ، ترجمه صناعی ، محمود ، نشر اندیشه ، 1355 .
22- مجلسی ، علامه محّمد باقر ؛ «بحارالاًنوار» ، جلد 17 ، تهران : انتشارات معارف اسلامی. مجموعه مقالات پیشگيری از جرم ، معاونت اجتماعی و پیشگیری از جرم قوه ی قضائیه چاپ اوّل ، مرکز مطبوعات و انتشارات ، زمستان 1382 .
23- مظلومان ، رضا ؛ «جامعه شناسی کیفری» ، چاپ سوم، انتشارات اقبال ، 1345 .
24- مؤسسه ی تنظیم و نشر «آثار ایثار و شهادت در مکتب امام خمینی ( س )» با همکاری بنیاد شهید انقلاب اسلامی ، چاپ اوّل ، ناشر ، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)،خرداد 1375 .
25-علوی، سید امین و مجید رشید کابلی ،«کتاب اشتغال معلولین» ،چاپ اوّل ناشر،مرکز آموزش مدیریت دولتی، 1373.
26-فردرو،محسن،رضا یعقوبی واصغر رضوانی،«مجموعه مصوبات تسهیلاتی وحمایتی از ایثار گران»،جلد 1 ،چاپ اوّل ،ناشر ،قلم نفیس ،1383 .
27-فیض اسلام ،علینقی ،«ترجمه وشرح نهج البلاغه (علی علیه السلام )» ،تهران : انتشارات اسلامیه .
28- قرآن كريم، سوره كهف، آيه 110.
29- قربان حسینی ،علی اصغر، «جرم شناسی وجرم یابی سرقت» ،تهران : نشر جهاد دانشگاهی، 1371.
ب) سایر منابع :
* پایان نامه ها :
1- بزرگ نیا ،دلاور ،«سیاست جنایی ایران در قانون اساسی مشروطه جمهوری اسلامی ایران» ، پایان نامه، کار شناسی ارشد حقوق جزا وجرم شناسی ،دانشگاه شهید بهشتی 72-1371 .
2- حسین پور، مجید ،«بررسی تحلیل آمار اقدام به خودکشی» ،پایان نامه ، تهران :انستیتو روان پزشکی ایران ، 1358 .
3- حیدری ،صنوبر؛ «خود کشی وبررسی آن درایران» ، پایان نامه دکتری روانپزشکی ،دانشگاه علوم پزشکی ایران 1367.
4 – خالقی ، سمیرا ؛«سنجش وارزیابی انواع روش های پیشگیری از جرم» ، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق جزا وجرم شناسی ، 1379 .
5- رنجبر ،فرحدخت ، «مطا لعه صفات مشخصه افراد اقدام کننده به خود کشی» در یکی از بیمارستان های آموزشی تهران : پایان نامه کار شناسی ارشد ، روانپرستاری ، دانشکده پرستاری و مامایی علوم پزشکی ایران ، تهران ، 1367
6- عالمی ،زهرا ،«پیشگیری از جرم در سیاست جنایی و گرایش پیشگیری آن در سازمان ملل متحد» ، پایان نامه کارشناسی ارشد، حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران: 1375.
7- معین ازغدی، زهرا؛ «پیشگیری از جرم در سیاست جنایی ایران»، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه مازندران، 1380.
8- نادری، محمّدعلی؛ «جایگاه نقش وزارت کشور در پیشگیری از جرم»، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، 1381.
* مقاله ها :
1- آشوری، محمد؛ «گزارش دهمین کنگره سازمان ملل متحد درباره پیشگیری از جرم»، نشریه امنیت، شمارۀ 11 و 12.
2- «بررسی اپیدمیولوژیک، خودکشی» در استان مازندران ، 70 و 71.
3- بهزیستی، در آئینه مطبوعات، 1383.
4- سخاوت، جعفر؛ «آسیب شناسی اجتماعی»، دانشگاه علامه طباطبایی، جزوه درسی، 1386.
5- سعادت نژاد، محمد؛ «اعتیاد، مجموعه مقالات سمینار ملّی»، رفاه اجتماعی، اسفند 1352.
6- معظمی، شهلا؛ «نهمین کنگره سازمان ملل متحد در زمینه پیشگیری از جرم و اصلاح مجرمین»، نشریه امنیت، شماره 9 و 10، 1379.
7- «مقاله دومین کنگره سالیانه روانپزشکی بالینی تهران»، در مورد نوجوانان فراری، خرداد 1372.
8- نجفی ابرندآبادی، علی حسین؛ «تقریرات درس جرم شناسی»، دوره دکتری دانشگاه تربیت مدرس، نسخه دست نویس، نیمسال اوّل ، 80- 1379.
9- نجفی ابرندآبادی، علی حسین؛ «پیشگیری از بزهکاری و پلیس محلی»، مجله ی تحقیقات حقوقی، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، شماره های 25 و26.
10- یاسمی- محمّدتقی؛ «بررسی همه گیرشناسی اقدام به خودکشی در شهر کرمان»، فصل نامه اندیشه و رفتار، سال سوّم، شماره 4، 1351.
* مجله ها :
1- افضل، «نشریه داخلی بنیاد شهید»، سال دوازدهم، شماره 29، اردیبهشت 1387.
2- پیکا، ژرژ؛ «پیشگیری از جرائم و شهرنشینی»، ترجمه عزیز طوسی، ماهنامه دادرسی سازمان قضائی نیروهای مسلّح، شماره 2، 1376.
3- فصلنامه دفتر مشاور رئیش جمهوری در امور ایثارگران، «روایت ایثار»، شماره 22، تابستان 1387.
* روزنامه ها :
1- آقایی، خسرو؛ خبرگزاری ایثنا، 22/ 9/ 1381.
2- عباسی، مهین؛ خبرگزاری ایثنا، 22/9/1382.
3- آمار محرمانه ارائه شده از طرف سازمان زندان هاي كشور در خراسان رضوي در سال هاي 84، 85، 86 به بنياد شهيد امور ايثارگران، …
4- آمار نیروی انتظامی، در چهارماهه ی سوم 1380، روزنامه همشهری، 13/4/1383.
5- آمار رسمی مرکز آمار ایران، میزان سرقت در بین سال های 1365 تا 1369.
6- تحقیقات معاونت مبارزه با مفاسد اجتماعی نیروی انتظامی، روزنامه همشهری، 23/4/1383.
7- مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، جلسه ی 412، ضمیمه روزنامه رسمی کشور، سخنان پورسالاری ، 5/11/1361.
8- ویژه نامه روزنامه خراسان به مناسبت سالگرد دفاع مقدس، شماره 1787، یکشنبه، 31/6/1387.
9- لایحه جامع خدمات رسانی به ایثارگران، روزنامه خراسان، شماره 17102، مهرماه 1387.
* مجموعه قوانین :
1- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
2- قانون انتخابات مجلس ، بررسی نهایی قانون اساسی ایران، مصوب 14/4/1358.
3- قانون تأسیس وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران، مصوب 27/5/1362.
4- قانون جامع حمایت از حقوق معلولان، پائیز 1385.
5- قانون جزای سوئیس، اوّل اکتبر، 1976.
6- قانون حالت اشتغال مستخدمین، شهید، جانباز، مفقودالاثر، مصوب 30/6/1372.
7- قانون مجازات اسلامی.
8- قانون نیروی انتظامی، ماده 1 و 2، مصوب 27/4/1369.
9- مجموعه قوانین و مقررات تسهیلاتی و حمایتی ازایثارگران، 1374.
ج) منابع انگلیسی :
1- Bipolar, mood Disorder.
2- Doop- C,B, 1988, sociology. An introduction, Now york, Lanyman.
3- Helmkaamp, t, 1995, suicide in the military, milmed.
4- Mattunen M (1997) suicide a mong military conscript s in finland. A psyeholosicatautopsy study. Milmed.
5- Murpby GE(1995) suicide and a ttempted suicide in : Pschiatry R michets (ED) Lippincol Roven, Philadel phia.
6- Post, Traumatic, stress Disorder.
7- Roseh boumel origio, Davis, the prevention of crime 1998.
8- Roya (1993) Rick Factors for suicide amony adult alcachol mealth resworld.
9- United nations congress on prevention of crime and treatment of offendest.
نتیجه گیری و پیشنهادات
1- در این پایان نامه خانواده به عنوان یک واحد کوچک اجتماعی برآورنده بسیاری از نیازهای بنیادی حس و جامعه از جمله رفتار جنسی و زاد و ولد ومراقبت از فرزندان و سالمندان و جامعه پذیری کودکان و تأمین کننده امنیت اقتصادی افراد جامعه می باشد.
هیچ جامعه ای نمی تواند بدون اینکه از خانواده های سالم برخوردار باشد، ادعای سلامت کند و از طرف دیگر هیچ یک از آسیب های اجتماعی فارغ از تاثیر خانواده نمی باشد.
خانواده از هم پاشیده و زندگی در محیط های آلوده خانوادگی، عدم مراقبت دقیق والدیـــن و بی توجهی آنان، اساس بزهکاری را به کودکان پایه گذاری می نماید که در نتیجه در نوجوانی و جوانی باشدت بیشتر ظاهر می شود.
محرومیت از عواطف پدرانه و مادرانه، عدم نظارت کافی والدین بر رفتار کودکان، ناهماهنگی در داخل خانواده و مسائلی از این قبیل موجب کج رویها و رفتارهای ضداجتماعی کودکان در بزرگسالی می گردد. گرچه مهمترین عامل بزهکاری جوانان محرومیت از داشتن مادراست ولی پژوهشهای زیادی بوده که نشان می دهد روابط فرزندان با پدر نیز همان اندازه در شکل گیری شخصیت او مهم است.
فقدان واز دست دادن هریک از اعضای خانواده بخصوص مرگ یکی از عزیزان، اثرات عمیقی در کلیه ابعاد زندگی خانواده دارد.
کمااینکه محرومیت ها و مشکلاتی چون مرگ همسر، طلاق، زندگی جدا از همسر، گرفتاری و زندانی شدن، بیشترین آثار سوء را می تواند بر اعضای خانواده وارد سازد در نتیجه نیازمند بیشترین توجه و دقت بودن سازگاری مجدد اجتماعی بالایی را می طلبد.
وقوع خشونت در خانواده سبب رشد خشونت در سطح جامعه می گردد. و از آثار بارز خشونت ایراد ضرب و جرح، تخریب، قتل عمد، تصرف عدوانی و مزاحمت، فرار از منزل، اعمال منافی عفت، کودک آزاری و همسرآزاری می باشند.
2- بعد از جنگ تحمیلی که آثار خسارت بار و زیانبار آن به صورت های مختلفی تبلور پیدا می کند، از جمله اینکه تعداد کثیری از بهترین نیروهای مستعد کشور دارای خانواده و فرزند بودند به شهادت رسیدندیا جانباز گردیدند، با بزرگتر شدن فرزندان شهدا احساس کمبود عاطفی و فقدان پدر در آنها تبلور پیدا کرده و در جانبازان عزیز هم که دچار ضایعات جسمانی و یا روحی و روانی شدند عدم توانایی آنان در کنترل خود و نظارت کافی بر فرزندان خود ، سبب ایجاد زمینه انحراف و ترغیب آنها بسمت بزهکاری می گردد.
فرزندان شهدا که نیاز به ابراز محبت دارند مخصوصاً هنگامی که مادرانشان اقدام به ازدواج مجدد نمایند به خاطر لجبازی و دفاع از غرور پایمال شده شان به انحاء مختلف از محیط خانواده دوری کرده و در نتیجه به طرف افراد دیگری مانند دوستان و همسالان و گاهی هم بسوی کسانی که در کمین آنها نشسته اند و برایشان دام گسترده اند ، کشیده می شوند و ناخواسته در تیم های افراد بزهکار و خلافکار قرار می گیرند.
فقدان نظارت کافی جانبازان با درصدهای بالا، مانند نابینایی و یا افراد دارای مشکل بالای اعصاب و روان که نیاز به مراقبت دارند ، به دلیل عدم مدیریت و کمبود نظارت بر اعضای خانواده سبب می شود حاشیه امنی در فرزندان برای گذران اوقات بیشتری در بیرون از منزل ایجاد شود که این خود زمینه ی ابتلای این جوانان ونوجوانان به انواع انحرافات و بزهکاری ها را فراهم می سازد.و این مصداق گفته ی « لاساکانی» است که می گوید : « محیط اجتماعی ما محل گشت و گذار میکروبهای تبهکاری است ، و این عنصر وقتی آشکار می شود که زمینه مناسب برای رشد خود بیابد.»
3- در متن رساله به این نتیجه رسیدیم که در جامعه ایران به دلیل ساختار غلط اقتصادی و بعضی سیاستهای اشتباه اقتصادی ، فاصله ی طبقاتی بین فقیر و غنی نه تنها در سالهای اخیر زیاد شده بلکه روز به روز هم بیشتر می شود.
و از آنجا که رسیدن به ثروت برای افراد جامعه به عنوان یک هدف به طور جدی مطرح ولی وسایل ضروری رسیدن به آن در اختیار همه قرار نگرفته و از طرفی هم تورم بالای اقتصادی و گرانی و عدم توانایی افراد برای تامین مایحتاج اولیه زندگی که به مدیران حاکم جامعه بر می گردد، باعث می شود اقشار کم درآمد و یا بیکاران نه تنها در شرایط سخت امرار معاش قرار گیرند بلکه روز به روز مشکل آنها بیشتر شود در نتیجه علیرغم وجود عزت نفس بالا ، و عدم تمایل قلبی گاهی بالاجبار و تنها برای سیر کردن شکم خود و اعضای خانواده دست به اعمال خلاف شرع وقانون بزند که از آن جمله : سرقت ، خرید و فروش مواد مخدر ، فحشا وتن فروشی و … می باشد. بیماری ناشی از نوسانات غیر منطقی اقتصادی از جمله مواردی است که سبب می شود بعضی از افراد یک شبه تمام سرمایه و هستی خود را بر باد رفته ببینند و عده ای هم در مدت بسیار کوتاهی با ثروتهای باد آورده ای دست یابند و میلیاردر شوند که صد البته در چنین سیستمی اکثریت و بدنه ی اصلی جامعه و کلیه کسانی که به اصول انسانی ، اخلاقی ، قانونی ، دینی پایبندی دارند همواره متضرر می شوند و صرفاً اشخاصی که اصول فوق را به هیچ وجه قبول ندارند از تورم بالا ونوسانات اقتصادی منتفع می شوند.
علاوه بر مسائل مذکور فقر فرهنگی نیز از عوامل موثر در ارتکاب جرایم است ، کما اینکه اکثر قریب به اتفاق دزدها بی سواد یا کم سواد هستند و در اثر فقدان رشد فکری برای پیشرفت وترقی خود از شیوه توانمندی های جسمی بهره می گیرند ، کما اینکه « ساترلند » نیز در تبیین علل جرم ، تبهکاری را مساله ای ناشی از تعارض فرهنگی می شناسد و به عدم رشد خرده فرهنگها توجه خاصی دارد.
و اما مهمترین و اساسی ترین راهکارهایی که به نظر نگارنده رسیده به شرح زیر است :
1- بطور کلی اصلی ترین و اولین راه حل این معضل در سطح جهانی این است که سازمانهای جهانی حقوق بشر و نهادهای بین المللی عملاً از وقوع جنگهای خانمان برانداز و ویرانگر که سبب قتل و غارت و یتیم شدن بسیاری از کودکان می شود و تعداد زیادی مجروح جنگی به دنبال خواهد داشت جلوگیری نمایند. به طور اخصّ نهادهای مرتبط با این افراد مانند بنیاد شهید انقلاب اسلامی و بهزیستی و موسسات و سازمانهای رسانه ای و تبلیغاتی با همکاری و هماهنگی کامل در جهت تقویت بنیه فرهنگی و اعتقادی و عاطفی و احساسی این فرزندان مجدّانه تلاش کنند و به گونه ای عمل نمایند که این قشر احساس خلاء عاطفی ننماید.
2- همسران جانبازان عزیز که بار سنگینی از مسئولیت و زندگی سخت با جانبازان را به دوش می کشند که قطعاً قابل تقدیر و تحسین است ، ضرورت دارد بر این امر هم اهتمام داشته و ضمن نظارت دقیق بر امورات فرزندانشان ، و ضمن درک عاطفی آنها خطرات احتمالی دوستی های بیرون از محیط خانوادگی را به آنان بشناسانند و گوشزد نمایند.
تلاش عملی دولتها در مهار تورم و کاستن بار سنگین و کمر شکن آن بر دوش اقشار آسیب پذیر و ثبات نسبی قیمتها و پرداخت به موقع و صحیح یارانه ها به اقشار کم درآمد.
عمل به توصیه های مقام معظم رهبری در چشم انداز بیست ساله و برنامه های پنجساله و پایبندی به اصول ثابت اقتصادی که در دنیا توسط اقتصاددانان طراحی و اجرا شده .
بکار بستن اصول اقتصادی اسلام در سطح کشور به طور عملی و به دور از سلیقه های شخصی .
احتراز از اتخاذ تصمیم های احساسی و مغرضانه و خودداری از تعویض بی دلیل و بی موقع مسئولین اقتصادی کشور از جمله رئیس بانک مرکزی و وزرای اقتصادی با این پیش فرض که در انتخاب اینگونه مدیران دقت کافی اولیه به عمل آید و از وجوداشخاص صاحبنظر ، متخصص و متعهد و کارآزموده استفاده به عمل آید.
3- توجه منطقی به اقشار آسیب پذیر و جلوگیری از گداپروری و ایجاد اشتغال گسترده درآمدزا بوسیله جایگزینی افراد بیکار و کارجویان بومی با شاغلین غیر ایرانی و خارجی .
خودداری از ارائه برنامه های سطحی و روبنایی و راهکارهای کارشناسی نشده مانند تسهیلات اعتباری بنگاههای زود بازده و کارآفرین ( که در واقع ضد کارشناسی بودند )، که نه تنها به حل معضل تورم هیچ کمکی نشده ، بلکه برعکس با تزریق آن پولها به بدنه اقتصاد جامع و عدم کارآمدی آنها در امر تولید ، سبب چند رقمی شدن تورم در جامعه و خرد شدن استخوانهای افراد ضعیف جامعه و به تبع آن فقیرتر شدن و در نهایت توسل به راههای غیر قانونی ونامشروع یعنی اشاعه خلاف و بزهکاری و جرم گردید.
4- رشد و اعتلای فرهنگی جامعه ، بالا بردن سطح آگاهی مذهبی و عمومی تمامی افراد در اجتماع ، با استفاده صحیح از وسایل ارتباط جمعی مانند تلویزیون ، رادیو، مطبوعات و آموزش خانواده ها توسط نهادهایی مثل آموزش و پرورش ، روحانیت ، و سایر مسئولین و اولیای جامعه .تامین اجتماعی و اقتصادی در یک حداقل منطقی برای کلیه افراد جامعه کشوری و تشویق جوانان به ورزش حرفه ای وتوسعه و فراگیر نمودن ورزش با عضویت در تیم های مختلف در رشته های گوناگون و فراهم کردن امکانات مناسب برای آنها و همزمان نظارت جدی بر فیلمها و سریالهای تولید شده در کشور که اکثراً ناخواسته حس کنجکاوی افراد را در آزمودن مواد مخدر، تحریک و اعتبار را اشاعه می دهد.
5- در مجموع چون فقر مادی در اکثر جرائم ریشه دارد ، مجدداً به این امر می پردازیم ، با این بیان که جلوگیری از تمامی بزهکاری ها تنها و تنها در گرو مدیریت کلان و صحیح اقتصادی و برنامه ریزی منطقی دولتهاست . لذا بر دولت جمهوری اسلامی فرض و واجب است که با برنامه ریزی صحیح واتخاذ شیوه های صحیح اقتصادی و استفاده از نظریات کارشناسان خبره و بی غرض اقتصادی و تخصیص منابع موجودکشور ، آینده ای روشن و بدون دغدغه را برای نسل فعلی و آینده ایجاد کند . که البته و متاسفانه به این خواسته به حق و مشروع مردم جامه عمل بپوشانند و در نتیجه هر روز فاصله طبقاتی بین گروه اندک برخوردار و اکثریت مردم فقیر بیشتر می شود و همچنین به علت استفاده از رانتی که در میدان میانی کشور وجود دارد ، اعتماد مردم نسبت به مسئولین در رفع مشکلاتشان کمتر و کمرنگ تر می شود .
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.