دریافت پروژه تاثیر کود اوره و ورمی کمپوست بر خواص کمی و کیفی دو توده بومی گیاه دارویی گشنیز

قسمتی از متن پروژه اثر ورمی کمپوست و کود اوره بر خصوصیات کمی و کیفی دو توده بومی گیاه دارویی گشنیز (Coriandrum sativum L.)

فصل اول – چکیده

مصرف نهاده های شیمیایی در اراضی کشاورزی باعث ایجاد آلودگیهای زیست محیطی شده که از جمله مهمترین آنها آلودگی آب و خاک می باشد که در نتیجه آن سلامت انسان نیز در معرض خطر قرار می گیرد. به همین منظور طرحی جهت بررسی اثر ورمی کمپوست، کود شیمیایی نیتروژن و تلفیق آن دو بر خصوصیات کمی و کیفی در دو توده اصفهانی و همدانی گیاه دارویی گشنیز در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود اجرا گردید. طرح آزمایشی مورد استفاده فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار بود. فاکتور کودی شامل 100% اوره، (ورمي كمپوست 3/33% و 6/66% اوره)،(ورمي كمپوست 6/66% و 3/33% اوره)، 100% ورمی کمپوست  و تیمار شاهد(بدون کود) همچنین  فاکتور دوم شامل 2 توده زراعی اصفهانی و همدانی بودند. طبق نتایج بدست آمده اثر متقابل تیمار کودی و توده زراعی در صفات عملکرد میوه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، درصد اسانس و عملکرد اسانس معنی دار شد و طبق نتایج مقایسه میانگین بیشترین افزایش مربوط به سطح کودی (ورمي كمپوست 6/66% و 3/33% اوره) در توده اصفهانی و کمترین مقدار مربوط به شاهد (بدون کود) بود. تمامی صفات از جمله عملکرد و اجزا عملکرد تحت تاثیر تیمار کودی معنی دار شدند. که بیشترین افزایش معنی دار مربوط به سطح کودی (ورمي كمپوست 6/66% و 3/33% اوره) وکمترین آن مربوط به شاهد (بدون کود) بود. تاثیر دو توده زراعی تنها بر درصد اسانس معنی دار شد که توده همدانی بیشترین درصد اسانس را تولید کرد. صفات کیفی نیز واکنش های متفاوتی به دو توده زراعی، تیمار کودی و اثر متقابل آن دو نشان دادند. اثر متقابل توده و تیمار کودی در لینالول، مهمترین ترکیب تشکیل دهنده اسانس معنی دار شد. با توجه به نتایج، ورمی کمپوست می تواند جایگزین بخش عمده ای از کود اوره در زراعت گیاه دارویی گشنیز شده و گامی در جهت کشاورزی پایدار و حفظ محیط زیست برداشته شود.

کلمات کلیدی:  گشنیز، ورمی کمپوست، اوره، اسانس، عملکرد و اجزا عملکرد

4-15- نتیجه گیری

این بررسی نشان داد که عملکرد و اجزا عملکرد گیاه گشنیز به طور معنی داری تحت تاثیر تیمار کودی قرار گرفتند. به طوریکه سطح کودی 100 درصد اوره، (6/66% اوره و 3/33% ورمی کمپوست)،  (3/33% اوره و 6/66% ورمی کمپوست) و 100 درصد ورمی کمپوست  باعث افزایش معنی دار همه^ء صفاتمورد بررسی شامل ارتفاع، تعداد دانه در چتر اصلی، تعداد چترک در چتر اصلی، وزن خشک بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، وزن هزار دانه، درصد اسانس و عملکرد اسانس نسبت به شاهد (بدون کود) شد. به دلیل اهمیتی که عنصر نیتروژن در گیاه و خاک دارد واینکه این عنصر در ساختمان کلروفیل، اسید های آمینه و متابولیت های ثانویه نقش اساسی داردموجب افزایش سرعت رشد، سهولت تنفس، شادابی رنگ بوته ها، افزایش رشد ریشه ها، افزایش ارتفاع، افزایش سطح برگ وماده خشک گیاهی شده و در نتیجه باعث افزایش عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه گشنیز شده است.همچنین نتایج این تحقیق می تواند موید نقش کود های آلی چون ورمی کمپوست بر افزایش پایداری و حفاظت از خاک و همچنین افزایش قابلیت دسترسی عناصر غذایی پر مصرف و کم مصرف و تاثیر آن در افزایش عملکرد و اجزای عملکرد گیاه گشنیز باشد. این کود زیستی همچنین دارای ترکیبات گوناگون چون هیومیک اسید و هورمون ها بوده که می تواند باعث افزایش عملکرد و اجزای عملکردشود. نتایج بدست آمده از دو سطح کودی(6/66% ورمی کمپوست و 3/33% اوره)و (3/33%  ورمی کمپوست و 6/66% اوره)نشان داد که بیشترین افزایش در عملکرد و اجزای عملکرد را نسبت به شاهد داشته اند و سطح کودی (6/66% ورمی کمپوست و 3/33% اوره) بهترین نتیجه را در بین سایر تیمار کودی در تمامی صفات مربوط به عملکرد و اجزاء عملکرد نشان داد. به نظر می رسد که تلفیق ورمی کمپوست و کود اوره با تاثیر بر برخی از خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک باعث بهبود شرایط رشد گیاه گشنیز شد.

تاثیر دو توده  اصفهانی و همدانی  بر کلیه صفات کمی به غیر از درصد اسانس معنی دار نشد. اختلاف دو توده زراعی در صفت درصد اسانس می تواند به دلیل اختلاف ژنتیکی و استفاده کمتر از عوامل محیطی همچون نور، دما، رطوبت، ارتفاع و دیگر عوامل، چون زمان برداشت و طریقه خشک کردن بوده باشد.

تاثیر تیمار کودی و توده بر ترکیبات کیفی اسانس از جمله لینالول، آلفا پینن، گاما ترپینن و ژرانیل استات در گیاه دارویی گشنیز واکنش های مختلفی نشان داد که نشان از آن دارد که ترکیبات تشکیل دهنده اسانس واکنش متفاوتی در مقایسه با عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه دارد. لینالول به دلیل ارزش اقتصادی و کاربرد آن در صنایع دارویی، غذایی و بهداشتی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، به همین دلیل افزایش و یا کاهش اندک در میزان درصد لینالول از نظر اقتصادی حائز اهمیت است، پس باید در انتخاب نهاده های مختلف تولید دقت لازم را به عمل آورد.

با توجه به اهمیت حفاظت و نگهداری خاک و جلوگیری از آلودگیهای زیست محیطی و در عین حال افزایش رشد رویشی و زایشی گیاه و به دنبال آن افزایش عملکرد و اجزا عملکرد، ورمی کمپوست می تواند جایگزین بخش عمده ای از نیتروژن مورد نیاز گیاه گردد. کیفیت اسانس در گیاه گشنیز به عوامل مختلف محیطی، ژنتیکی و تغذیه ای بستگی دارد به همین منظور نیاز به تحقیقات بیشتری در این زمینه می باشد.

در یک جمع بندی کلی نتایج این تحقیق مبین جایگزینی بخشی از کودهای شیمیایی نیتروژنه با استفاده از کودهای زیستی در زراعت گیاهان دارویی می باشد. از آنجایی که ترکیبات موجود در گیاهان دارویی از جمله گشنیز به منظور ساخت داروها استفاده می گردد و در ارتباط مستقیم با سلامت انسان می باشد لذا کاربرد کودهای زیستی در تولید گیاهان دارویی می تواند به سلامت انسان و جامعه کمک کند.

پیشنهادات

• انجام طرح های به زراعی و به نژادی به منظور بالا بردن میزان ماده موثره و کیفیت اسانس در گیاه دارویی گشنیز
• بررسی کمیت و کیفیت اسانس گشنیز در مناطق کشت آن در ایران برای آگاهی از پتانسیل و قابلیت ها یاینگیاه در کشور مان جهت استفاده از ترکیبات آنها در صنایع داخلی و صادرات
• انجام تحقیقات لازم در جهت اندازهگیری مقدار اسانس گیاه با اعمال ترکیبی از تیمارهای ورمی کمپوست و کودهای زیستی در خاکهای مختلف ایران به تفکیک اقلیم.
• شهد و نوشگیاه ان مزرعه از کیفیت بالایی برخوردار بود و حضور فراوان زنبورهای عسل مبین این نکته است بنابراین میتوان کشتگیاه گشنیز را بهصورت توام با زنبورداری اجرا کرد.