قسمتی از متن پایان نامه مقایسهٔ بهداشت روانی دانشجویان سیگاری و غیر سیگاری دانشگاه مشهد
مقدمه:
در هر جامعه‌ای نیروی فعال و جوان به‌عنوان یکی از ذخایر و سرمایه‌های آن جامعه محسوب و مطرح می‌باشد و در عمل نیز چرخهٔ فعالیت‌های مختلف پیکره اجتماع به‌طور مستقیم و غیرمستقیم متکی به نیروهای فوق است که متأسفانه قشر وسیعی از جوانان و نوجوانان ما اکنون گرفتار سیگار شده‌اند که آنان را در کام خویش فرومی‌برد و توان حرکت و فکر را از آنان می‌گیرد و هستی را از آن‌ها ساقط می‌کند.
- بالاترین رقم سنی معتادان در ایران را افراد ۲۷ – ۲۱ ساله تشکیل میدهند.
- افرادی که به انواع سیگار اعتیاد پیداکرده‌اند، اغلب اولین تجربه‌شان را به‌صورت تفریحی و در دوران نوجوانی با کشیدن سیگار شروع کرده‌اند.
- تشخیص رفتارهای آشکار دوره نوجوانی از رفتارهای ناشی از مصرف سیگار دشوار است.
- نوجوانانی که از بودن در خانواده های‌شان احساس رضایت داشته‌اند و روابط صمیمی بین اعضای خانواده وجود داشته است، کمتر به دنبال سیگار، الکل و انواع مخدرها بوده‌اند.
یکی از مشکلات عمده‌ای که نسل جوان جامعه با آن روبه‌روست، خطر گرایش به مصرف سیگار است. ازآنجاکه مصرف این‌گونه مواد (انواع سیگارها، قرص‌ها، مخدرها و…) در بین جوانان و نوجوانان رو به افزایش است، وظیفه والدین، مربیان و سایر نهادهای اجتماعی و آموزشی برای آگاه ساختن قشر جوان از عواقب مصرف سیگار به‌مراتب سنگین‌تر از قبل می‌شود. با توجه به این موضوع، والدین و مربیان باید سعی کنند با استفاده از روش‌ها و آموزش‌های لازم، بچه‌ها را از همان دوران کودکی و پیش نوجوانی با آثار زیان‌بار مصرف سیگار و اثرات و پیامدهای ناشی از آن بر جسم و روانشان مطلع سازند.
فصل اول: کلیات
۱-۱ . مقدمه
۱-۲ . بیان مسأله
۱-۳. اهمیت و ضرورت تحقیق
۱-۴ . هدف پژوهش
۱-۵ . فرضیه¬ها یا سئوالات
۱-۶ . تعریف اصطلاحات، مفاهیم کلیدی و متغیر ها
۱-۶ -۱. تعاریف نظری
۱-۶ -۱-۱. تعاریف اعتیاد
۱-۶ -۱-۲. پیشگیری چیست؟
۱-۶ -۱-۳. بهداشت روانی
۱-۶ -۲. تعاریف عملیاتی
فصل دوم :
۲-۱. موضع گیری¬های نظری و یافته¬های پژوهشی در خصوص اعتیاد به سیگار و سیگار
۲-۱-۱. دیدگاه¬های مربوط به سوء مصرف مواد
۱. دیدگاه زیست شناختی و پزشکی
۲. دیدگاه اجتماعی
۱. دیدگاه روان¬تحلیلی
۲. دیدگاه¬های یادگیری و شناختی- رفتاری
عوامل مخاطره آمیز
دوره نوجوانی و جوانی
ژنتیک
صفات شخصیتی
اختلال¬های روانی
نگرش مثبت به مواد
موقعیتهای مخاطره آمیز فردی
تاثیر مواد بر فرد
عوامل مخاطره آمیز بین فردی و محیطی
عوامل مربوط به خانواده
عوامل مربوط به دوستان
روش‌‌های مقابله با فشار همسالان
واکسیناسیون ذهنی
آموزش قاطعیت
آموزش مهارتهای زندگی و اطلاع رسانی
عوامل مربوط به محیط آموزشی
عوامل مربوط به محل سکونت
۲-۱-۱. سیگار
۲-۱-۱-۱. مقدمه
۲-۱-۱-۲. تعریف
۲-۱-۱-۳. اپیدمیولوژی
۲-۱-۱-۴. سبب شناسی
۲-۱-۱-۵ . درمان و ترک سیگار
۳-۱-۱. اعتیاد
انواع مواد و شیو ه¬های مصرف
توتون
تریاک
هروئین
کدئین
مرفین
حشیش
ماری جوانا
کوکائین
مواد توهم‌زا
ال.اس.دی (LSD لیسرژیک اسید دی اتیل آمید)
فن سیکلیدین (P.C.P)
داروهایی که مصرف پزشکی دارند
آمفتامین‌ها
اکستاسی
الکل
استروئیدها
مواد استنشاقی
آشنایی با ابزار مصرف مواد
عوامل خطر ساز و محافظت کننده در سوء مصرف و وابستگی به مواد
عوامل موثر بر اعتیاد
استراتژی‌های پیشگیری از اعتیاد
مراحل درمان
معتاد
غیر معتاد(سالم)
بهداشت روانی چیست؟
اضطراب
اضطراب هستی
فصل سوم :
روش انجام پژوهش
پیشینه¬ی پژوهش
پژوهشهای انجام شده در ایران
پژوهشهای انجام شده در خارج
هدفهای پژوهش
جامعه¬ی آماری و حجم نمونه
روش تحقیق
روش جمع¬آوری اطلاعات
ابزار تحقیق
تجزیه و تحلیل داده¬ها
منابع و مآخذ
منابع و مآخذ:
1. شبکه¬ی جهانی وب
2. برات‌وند، محمود،(1378). کودکان خیابانی، مطرودین اجتماع، شورای تحقیقات زندانهای خوزستان
3. تقوی، نعمت ا. . .،( 1377). بررسی عوامل جامعه شناختی اعتیاد، سمینار اعتیاد در تبریز
4. زرگر، یداله،(1378). بررسی وضعیت معتادین خودمعرف اهواز، ستاد مبارزه با سیگار ریاست جمهوری
5. زرگر، یداله،(1378). طرح همیاران جوان، ستاد مبارزه با سیگار
6. سراج، ناصر،(1375). بررسی الگوی رفتاری معتادین، پایان نامة دکتری
7. عدالتی، غلامحسین،(1377). نقش همسالان در گرایش به اعتیاد، سمینار اعتیاد جوانان – تبریز
8. فرجاد، محمدحسین و همکاران،(1374). اعتیاد، راهنمای کاربردی، انتشارات بدر
9. فرخاک، داریوش،(1378). خلاصة طرح ارزیابی میزان سوءمصرف مواد UNDCP وبهزیستی، ناگفته‌‌ها، شمارة 1، آبانماه
10. قنبر ، افسانه،(1374). رشد نامتناسب جمعیت، فصلنامة پژوهش ، شمارة 13
11. کرباسی ، منیژه، (1377). خانواده و اعتیاد، سمینار اعتیاد جوانان – تبریز
12. لیاقت ، غلامعلی، (1374). سیگار و خانواده، بهداشت جهانی شمارة 3
13. مجموعه مقالات علمی و کاربردی، (1378). ادارة کل زندانهای خوزستان
14. مهریار ، امیر هوشنگ و جزایری ، مجتبی، (1377). اعتیاد ، پیشگیری و درمان، روان پویا
15. سیف، علی‌اکبر، (1381). نظریه‌های یاد گیری، انتشارات ارس باران
16. فرجاد، محمدحسین، فرجاد، هُما، وجدی، زهره،(74). شناخت علل وعوارض ودرمان اعتیاد، انتشارات : وجد.
17. جزوه راهنمای پیشگیری و درمان اعتیاد،گروه مؤلفین ،1376،سازمان بهزیستی کشور معاونت امور فرهنگی وپیشگیری.
18. مورسل، البرت، میرز،(؟). حافظه، ترجمه هوشیار رزم ازما
19. مجله اطلاعات علمی شماره 47
20. لوریا، السکاندر رومایویچ، (1372). ذهن یک یادسپار– ترجمه دکتر حبیب الله قاسم زاده
21. آقازاده، حسین،(1378). (بررسی حافظه کوتاه مدت در افراد سیگاری و غیر سیگاری)پایانامه کارشناسی
22. عباسپور تمیجانی، زهرا، (1 آبان 1385). سوء مصرف مواد توهم زا، روزنامه شرق
23. اعلمی،مهدی. تاتاری، داوود. (1380)، بررسی منبع کنترل در افراد معتاد به سیگار و غیر معتاد، پایان نامه کارشناسی، دانشکده¬ی علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی
24. مشفقی، لیلا. گلوی، منصوره. (1385)، بررسی و مقایسه¬ی اضطراب هستی (معنای زندگی) در مردان معتاد و غیر معتاد، پایان نامه کارشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی
25. ستوده، هدایت ا… . (1380)، آسیب شناسی اجتماعی و جامعه شناسی انحرافات، ناشر آوای نور ، تهران.
26. معانی، ایرج. (1370)، اضطراب، ناشر چابخش، تهران.
27. لوگال، آندره. (1371- 1372)، نگرانی و اضطراب، ناشر آستان قدس رضوی مؤسسه¬ی فرهنگی راه بین.
28. کوپر، کری. (1370)، زندگانی با اضطراب، ناشر یاد آوران
29. دادستان، پریرخ. (1376)، روانشناسی مرضی( از کودکی تا بزرگسالی)، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت).
30. آقا بخشی، حبیب. (1378)، اعتیاد و آسیب شناسی خانواده(رویکرد مددکاری)، ناشر دانشگاه علوم بهزیستی.
31. سجادیه، محمد علی، و همکاران. (1365)، شناخت و پیشگیری و درمان اعتیاد، ناشر تشر تایماز تهران.
32. شورای آموزش زندان¬های کشور. (؟؟ 13)، مجموعه¬ی مقالات و همایش جوان و اعتیاد.
33. گیلدر، ام.، گات، د.، مایو، آ.، و کوون، او. (1376). درسنامه¬ی روانپزشکی آکسفورد (نصرت ا… پورافکاری، مترجم)، تبریز: معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی تبریز.
34. سموعی، راحله.،ابراهیمی، امرا… .، موسوی، غفور.، حسن زاده، اکبر.، و رفیعی، سعید(1379). الگوی مقابله با استرس در معتادین خود معرف: مرکز اعتیاد اصفهان. فصلنامه¬ی اندیشه و رفتار. 22،23،63،69.
35. کاپلان، اچ.، و گرب، ج. (1375). خلاصه¬ی روانپزشکی: علوم رفتاری، و روانپزشکی بالینی. (نصرت ا… پورافکاری، مترجم). تهران:شهراب
منابع انگلیسی
1. Dejong W.Rosati,M.&Zweig K. (1998) Emvironmental Management .http://www.edc.org /be
2. Aastin, B (1997). A College case study A. supplement, to understanding Evalauation: The way to brttery prevention program.
3. http:/www.eds.org/hect/
4. Carothers, R.L etal. (1997).Be Vocal, be visionary. A publication of the Higher Education Center, VS. Department of Education.
5. Rvain, B. E., Dejong w. (1998). Marking the link Facully and prevention. Apubliction.
6. Dejong w. (1997). Setting and improving policies for reducing A publication.
7. Jahannessen, K., etal. (1999). A Campus case study in implementing social norms and A publication.
8. Finn, P. (1997). Preventing Alcohol Retalted problems on campus substance.free. A publication
9. Dejong, W. &wechsheler, H. (1997). Methods for Assessing student use alcohol and other deugs. A publication
10. Ryon, B. (1998) .Alcohol and other drug prevention challenges at community college. A publication
11. Muraskin, L.D. (1993). Understanding valuation the way to better prenention program. A publication.
12. Aronson, Eliot, (1991). Age of propaganda, Pergamon
13. www.salamat.ir
14. http://www.salamatiran.com/salamatiran/index2.asp?t=1&d=7
15. http://asp.irteb.com/news/completenews.aspx?id=6163
16. http://www.jamejamonline.ir/shownews2.asp?n=117812&t=hlt
17. http://www.iranhealers.com/modules.php?name=News&file=article&sid=968&mode=&order=0&thold=0
18. http://asp.irteb.com/news/completenews.aspx?id=6134
19. Cooper, L.M R., Russell, M., George, H.W. (1988). Coping expentancies and alcohol abuse: A Test of social learning formulation. Journal of abnormal psychology, 97,218-230.
20. Morgenstern, J., Labovie, E., Mccrady, S.B., Kahler, W.C., and freg, M.R. (1997). Affiliation with alcoholics anonymous after treatment: A study of its therapeutic effects and mechanism of action. Journal of consulting and clinical psychology, 65,768-777.
21. Velman, R. (1991). Alcohol and drug problems. In W-Dryden and R.Rentoul. (Eds).Adult clinical problems: A cognitive- behavioural approach (138-170). London: Routledge.
22. El-Guebaly, N., Staley, D., and Koensgen, S. (`1992). Adult children of alcohols in treatment programs for anxiety doserders and substance abuse. Canadian Journal of psychology, 37,544-548.
23. Bandura, A. (1997). Self- efficacy: the exercise of self-control. NewYork: W.H.Freeman and Company.
24. Dwison, C.G., and Neale, M.J. (2001). Abnormal psychology. NewYork; Jhon Wiley & sons. Ind.
هدفهای پژوهش:
اغلب جوانان با گذر از دوران بلوغ و نوجوانی دچار تغییرات جسمی – روانی گوناگونی میشوند که تأثیرات زیادی بر رفتارها و عکس‌العمل‌های هیجانی آن‌ها نسبت به اطرافیان می‌گذارد. احساس نارضایتی، عصبانیت، بی‌حوصلگی، مخالفت، مبارزه‌جویی، عدم همکاری، بی‌اعتنایی و عیب‌جویی ازجمله بدخلقیهایی است که زندگی نوجوانان را دشوارتر از پیش می‌کند. در مواردی این ویژگی‌های رفتاری – اخلاقی ِ نوجوانان به‌گونه‌ای است که آنان را شدیداً مستعد آلوده شدن به انواع کج‌روی‌ها و آسیب‌های اجتماعی می‌کند. این نوجوانان ارزش‌ها و معیارهای اخلاقی والدینشان را کمتر میپذیرند و بیشتر درصدد یافتن استقلال و اثبات خویشتن‌اند. اعتیاد به سیگار و مواد یکی از معضلات بهداشتی، روانی و اجتماعی جهان امروز است. اعتیاد به داروهای مجاز و غیرمجاز در چند دهه گذشته بسیار فراگیر شده است و حاکی از بروز یک مشکل جدی در سلامت جسمی، روانی و اجتماعی است.مبارزه با اعتیاد در جهان بر سه روش کلی مبارزه باعرضه، درمان معتادان و فعالیت‌های پیشگیری در جهت کاهش تقاضا استوار می‌باشد.
اگرچه مبارزه باعرضة مواد بسیار ضروری است و بدون آن‌ها مشکل مواد بسیار بدتر از امروز می‌بود، لیکن این تلاش مشکل سوءمصرف و اعتیاد را از بین نبرده است. در یک بازار بزرگ با تقاضای زیاد نمی‌توان حتی به میزان کم مواد راکمیاب نمود یا قیمت آن را اضافه کرد. در چنین بازاری توزیع‌کنندگان و دلالان به‌قدری افزایش می‌یابند تا قیمت‌ها نسبتاً پائین باقی بمانند. در آمریکا از سال 1986 تا 1989 هزینه‌ای که صرف اجرای قوانین شد دو برابر گردیده اما در همان زمان قیمت کوکائین خربازار از 100 دلار به ازای هرکدام به 75 دلار تقلیل پیدا کرد. مطالعات مختلف نشان داده‌اند که تا وقتی تقاضا برای مواد زیاد است عرضه را نمی‌توان خیلی پائین آورد.
پژوهشهای انجام‌شده در ایران:
اثرات سیگار بر حافظه کوتاه‌مدت:
در پژوهشی که توسط آقازاده به‌منظور بررسی مقایسهای بین میانگینهای بهره حافظه (MQ) افراد سیگاری و غیر سیگاری بر روی 100 دانشجو که 50 نفر سیگاری و 50 نفر غیر سیگاری بودند انجام گرفت با استفاده از آزمون حافظه وکسلر میزان بهرهی حافظهی هر دو گروه ارزیابی شد و بعد از تجزیه‌وتحلیل آماری فرض صفر رد و فرضیه تحقیقی مورد تأیید قرار گرفت. بدین معنی که میانگین بهرهی حافظهی کوتاه‌مدت در افراد غیر سیگاری بیشتر از افراد سیگاری است. این پژوهش نشانگر این مسئله است که حافظه افراد سیگاری به‌مرورزمان مختل میگردد. (آقازاده، 1378).
پژوهش شایسته (1375) در مورد مقایسهی شخصیت معتادان به سیگار و جوانان عادی صورت گرفته است، در این تحقیق تعداد هر گروه 83 نفر بود و از لحاظ سن و تحصیلات هر دو گروه همتا بودند، به روش تصادفی افراد انتخاب شدند، به این نتیجه رسیدندکه میزان روان رنجوری و افسردگی در جوانان معتاد بیشتر از سالم بود و به‌علاوه خصوصیات خود بیمار پنداری و هیستری با اطمینان 99% در گروه معتادان تأیید شد، همچنین خستگی روانی معتادان هم بیشتر بود، ابزار تحقیق در این پژوهش آزمودن MMPI و پرسشنامه‌ی محقق ساخته بود.
پژوهش دیگری به‌منظور بررسی و مقایسهی طیف اعتیاد به سیگار در 6008 معتاد زن و مرد، توسط زاغی و همکارانش (1373) صورت گرفت، به این نتیجه رسیدند که شایعترین گروه سنی معتادان به مردها در فاصلهی سنی 31-35 و در زنها در 26-30 ساله بودند و حداقل سن شروع اعتیاد در جنس مؤنث 10 سال و در مذکر 12 سال بود. حداکثر سن مؤنث 95 سال و مذکر 75 سال بود، درمجموع اعتیاد به هروئین در زنان 3 برابر مردان محاسبه شد.
پژوهش دیگری توسط آزاد (1375) درزمینه‌ی تشخیص مسمومیت با تریاک و هروئین صورت گرفت که منجر به شناخت مطمئنتری در شناسایی معتادین شد. در این روش هم خطا کمتر است و هم سادهتر است؛ که در آن مورفین و مشتقات آن را با T.L.C تشخیص میدهند و حدود 2 ساعت طول میکشد.
در پژوهش دیگری توسط تحصیلی و همکارانش (1372) درزمینه‌ی شخصیت معتادان به سیگار در ایران صورت گرفت. این تحقیق در مرکز بازپروری شورآباد تهران صورت گرفت و با استفاده از آزمودن 16 عاملی کتل آزمون شدند. نتیجه چنین شد که الگوی شخصیتی ویژهای در معتادان نیست و به‌طور آشکار دچار عدم تعادل روانی نیستند؛ و در معتادان موردبررسی خستگی عصبی، ناآرامی و کمبود، اغماض در برابر ناکامی، علاقه به هنر و رغبتهای زیباشناختی قابل‌توجه است معتادان دارای تخیل حساس بوده و در عامل I انحراف قابل‌توجهی با هنجارها ایرانی و خارجی داشتند که نشان‌دهنده‌ی زمختی و رشد نایافتگی شخصیت است.
بررسیهای آماری حاکی از آن است که خسارتهای اقتصادی ناشی از سوءمصرف سیگار در ایران حداقل 1500 میلیارد تومان در سال است. غیبت در کار، ناپایداری اشتغال و مشکلات خانوادگی از مواردی است که میتوان به عوارض اجتماعی اعتیاد مرتبط دانست. در تحقیق صورت گرفته از سوی سازمان زندانهای کشور با عنوان رابطه سیگار با سایر جرائم نتایج به‌دست‌آمده ارتباط معنی‌داری بین اعتیاد و قتلهای غیر عمد، جرائم مالی و قاچاق سیگار مشاهده‌شده است (شورای آموزش زندانهای کشور).
افراد سوءمصرف کنندهی مواد برای مقابله با هیجانات منفی، مشکلات جاری و مقابله با موقعیتهای خطرزا نسبت به مصرف مواد، مهارتهای مناسب و مؤثری ندارند (سموعی و همکاران، 1379).
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.