دریافت پایان نامه تاریخ زندگی حضرت محمد (ص) قبل و بعد از بعثت

قسمتی از متن پایان نامه تاریخ زندگی پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم ) قبل و بعد از بعثت

چکیده:

در نوشته حاضر مطالبی درباره تاریخ زندگانی پیامبر (صلی الله علیه و آله) قبل و بعد از بعثت در چندین فصل به نگارش در آمده است که هر فصل زیر مجموعه‌های خاص به خود را دارد که عبارتند از:

فصل نخست در مورد میلاد و کودکی پیامبر (صلی الله علیه و آله) می باشد که شامل وقوع حوادث شب میلاد آن حضرت، سال و ماه و روز تولد آن حضرت و دوران شیرخوارگی و سفرهای پیامبر (صلی الله علیه و آله) به یثرب و شام است که مطالعه تاریخ زندگی چنین مرد بزرگی، از جمله حوادث تولد آن حضرت و صحنه های غم انگیز دیگری که در دوران کودکی آن حضرت رخ داد چیزهای بسیار زیادی می تواند به ما بیاموزد.

فصل دوم شامل دوران جوانی آن حضرت می شود که عبارت از عواطف آن حضرت در دوران جوانی و جنگهای فجار و پیمان حلف الفضول و شبانی پیامبر (صلی الله علیه و آله) است که مطالعه این دوره از زندگی آن حضرت بردباری و صبوری در برابر سختی ها و مصائب را به هر انسانی می آموزد.

فصل سوم دوره ازدواج تا بعثت آن حضرت را در بر می گیرد که شامل پیشنهاد ازدواج، کیفیت خواستگاری، آیین پیامبر قبل و بعد از بعثت می باشد.

فصل چهارم پژوهش دوران بعثت تا هجرت پیامبر (صلی الله علیه و آله) را در برمی گیرد که شامل رفتن پیامبر به غار حرا و آغاز وحی، نخستین زن و مرد مسلمان، دعوتهای پیامبر که شامل دعوت سری، دعوت خویشاوندان و دعوت عمومی می باشد و آزار و شکنجه هایی که مشرکان قریش بر پیامبر (صلی الله علیه و آله) و دیگر مسلمانان وارد می کردند که این فصل صحنه های پر ابهت و اسرارآمیزی مانند نزول وحی و به دنبال آن مقاومت عجیب و سرسختانه سیزده ساله پیامبر(صلی الله علیه و آله) و یاران معدود او، در راه نشر آیین اسلام در مکه و مبارزه با بت پرستی می باشد.

فصل پنجم دوران هجرت تا وفات آن حضرت را شامل می شود که عبارت از هجرت به حبشه،شعب ابی طالب،وفات دو عزیز بزرگوار(ابوطالب وحضرت خدیجه(سلام الله علیها)) پیمان های عقبه اول و دوم، مهاجرت به مدینه و حوادث و رویدادهای از سال اول تا سال یازدهم و وفات آن حضرت می باشد که صحنه‌های پرهیجان و پرحادثه ای است که هر کدام نمونه ای از عالیترین فداکاریها و هدفها، در راه کوبیدن انواع مظاهر بت پرستی، در راه مبارزه با تبعیضات ناروا و نژادپرستی و هرگونه استعمار و استثمار بشر به وسیله بشر محسوب می شود.

مقدمه

خوشا به حال کسانی که قرنهاست در گذشته اند و هنوز نام نیکشان بر زبانهاست و اعمال برجسته آنان صفحات تاریخ بشریت را زینت می دهد، بشر، شریر و درنده خوست و در تاریخش جز این صفات جلوه گر نیست. اما گاهی از میان همین بشر افرادی برخاسته اند که در میان صفحات تیره و تاریک تاریخ انسانیت صفحاتی درخشنده تر از خورشید بوجود آورده اند، اینها افرادی هستند که آن صفات زشت را از خود دور ساخته، آینه دل و فکر را از هر رذیله ای زدوده و خود را وقف نیکی کرده، برای اصلاح نوع خود رنجها کشیده و نیکی را برای نیکی خواسته اند و در این راه جان داده‌اند.

اینان همان پیامبران و مصلحین هستند، اینها خیل رسل می باشند که محمد بن عبدالله (صل الله علیه و آله) در راس آنها قرار دارد.

پیامبر (صلی الله علیه و آله) از همه مردان تاریخ و از  خود تاریخ عظیم تر است، زیرا هیچ مردی در تاریخ بشریت یافت نمی شود که عملی مانند حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) در زمان حیات خود انجام داده باشد، فقط اوست که تاریخ اسلام را از روز بعثت تاکنون و تا این کره خاکی برپاست ایجاد نمود.

پیامبر(صلی الله علیه وآله)از هر مصلح،از هر فاتح بزرگتر است زیرا هیچ مصلحی آن خدمت را که حضرت محمد(صلی الله علیه وآله)به انسانیت کرده، نکرده است.

حضرت محمد (صلی الله علیه و آله)، از هر فاتح برتر است، زیرا فتوحات او در راه نشر مقدس ترین مرامها که توحید و عقیده و ایمان باشد، بود. نه برای جهانگیری و به دست آوردن جاه و مقام یا طلب مال دنیا. زیرا از سراسر تاریخ زندگانیش هویداست که جز حق و حقیقت طالب چیزی نبود، در دوره فتح و غلبه فروتن تر و زاهدتر و قانع تر از هر دوره از ادوار زندگی خود بود، چیزی از مال دنیا نداشت و به چیزی از مال دنیا راغب نبود.

در آن وقت که همه چیز برایش فراهم شد و می توانست مانند بزرگترین فرمانروایان جهان زندگی کند، از لذات متنعم باشد، پس از آن تلاش دشوار چندی بیاساید، به دنیا روی نیاورد، او در اوج عظمت خود با همان وضع که در اول هجرت داشت ساخت.

خواند تاریخ چنین مردی برای هرکس، مسلمان باشد یا نباشد مایه عبرت است،هر ناحیه از نواحی زندگی پیامبر(صلی الله علیه وآله)مملو از پند و عبرت درستی است.

تاکنون هزاران نفر به نوشتن تاریخش پرداخته اند و تا جهان برپاست هزاران هزار مورخ و محقق دیگر به نوشتن این تاریخ خواهند پرداخت و هر مورخی چیز تازه ای در این تاریخ خواهند یافت. اما هیچ کس به عظمت او، با اسراری که در وجودش نهفته، به جلالت و شکوه تعالیم او پی نخواهد برد.

حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) مانند طبیعت عظیم و دارای اسراری است که کشف هر کدام از آنها، اسراری در بردارد. اکنون ما نیز با قلم ناتوان خود در صدد هستیم تاریخ زندگانی این مرد بزرگ و فرمانده عظیم و داعی به سوی خدا و مبلغ فضیلت و اخلاق را بنویسیم و بعضی از جنبه های شخصیت او را تا جایی که معلومات و مطالعات ما را یاری می کند روشن سازیم و از خداوند توفیق و یاری می طلبیم.

کلیات

تعریف و تبیین موضوع:

«لَقَد کانَ لَکُمْ فی رَسولِ اللهِ اُسوَهٌ حَسَنَهٌ … »[احزاب / آیه 21]

«ای مسلمانان، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بهترین الگو است».

شخصیت نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله) و سیره نورانی و سراسر درس آن بزرگوار، از سوی خداوند متعال، فرا روی بشر قرار خواهد گرفت تا لطف و عنایت و هدایت خداوند بر انسانها تمام شود و نگاه و دل و جهت آنها به این سوی دوخته شده و به اخلاق و عمل آن بزرگوار تأسی جویند.

شخصیتی که به عصمت، طهارت یافته و با عبودیت و بندگی کامل، الهی شده و با کردار و خلق عظیم و پسندیده ستایش حق تعالی را کسب کرده است، به توصیف بشر در نمی آید و هر آن چه که به گفته و نوشته آیه از نقصان و کاستی به دور نیست. در این تحقیق شما را با دردها و مصیبتها و شادابی ها و امیدها و پیروزیهای آن حضرت آشنا نموده تا مطالعه این اثر حرکت فرهنگی برای عبرت و درس گرفتن و تبعیت کردن از آن حضرت باشد.

ضرورت و اهمیت موضوع:

انسان موجودی است که برای رسیدن به سعادت و خوشبختی نیازمند الگو و اسوه می باشد که بتواند زمینه خوشبختی خود را فراهم سازد. برای رفع این نیاز حیاتی، خداوند متعال، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را به عنوان الگو و اسوه معرفی می کند.

بر این اساس مردم و مسلمانان موظف هستند که تمام ابعاد شخصیت آن حضرت را مورد تحقیق قرار دهند تا با پیروی کردن از آن حضرت و الگو و اسوه قرار دادن او راه سعادت و تکامل را بپیمایند.

فواید و اهداف تحقیق:

پر ارزشترین فرازهای تاریخ، صفحاتی است که از زندگانی مردان بزرگ بحث می‌کند. زندگی آنها، امواج مخصوصی دارد که مملو از انواع حوادث است.

در میان این مردان بزرگ تاریخ، هیچ یک به اندازه حضرت محمد
(صلی الله علیه و آله) زندگی پرموج، پرحادثه و پر انقلاب نداشته است. لذا بر خود دیدم در سالی که مزین به نام پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله) می باشد تحقیقی پیرامون زندگانی آن حضرت (قبل و بعد از بعثت) ارائه دهم که در میدانها و عرصه های مختلف زندگی، از اخلاق و عمل فردی تا رفتارهای جمعی و خانوادگی و … به آن حضرت اقتدا کنیم. امید است مجموعه ای که ارائه خواهم داد، که کام عطشناک جویندگان حقیقت و جان شیفته رهروان آن حضرت را سیراب و لبریز نماید.

پیشینه تحقیق:

با بررسیهای انجام شده در مراکز تحقیقاتی و در سطح شهر این گونه به نظر می رسد که تحقیق جامع و مستقلی در ارتباط با این موضوع (تاریخ زندگی پیامبر (صلی الله علیه و آله) قبل و بعد از بعثت) صورت نگرفته است. هرچند تحقیقات و مقاله هایی پیرامون ابعاد دیگر زندگی این حضرت از جمله وحی و نبوت، سیره نبوی، اعجاز و اهداف بعثت نوشته شده است. لذا بر خود دیدم که تحقیق جامع و مستقلی با این عنوان ارائه دهم که پاسخگوی نیاز جامعه باشد.

سوالهای تحقیق:

1.  وضعیت زندگانی پیامبر (صلی الله علیه و آله) در دوران کودکی، نوجوانی، جوانی چگونه بوده است؟
2.  نزول وحی بر پیامبر در چه زمان و چه تاریخی بوده است؟
3. هدف از بعثت انبیاء چیست؟
4.  دعوت مردم به اسلام توسط پیامبر (صلی الله علیه و آله) چگونه صورت می‌گرفت؟
5.  هدف از هجرت در تاریخ اسلام چیست؟
6.  معراج پیامبر چگونه رخ داده است؟
7.  هدف از معراج پیامبر چیست؟
8. چرا پیامبر حاضر به مباهله شد؟
9. علت مهاجرت پیامبر به مدینه چه بود؟
10.  چرا یهود با پیامبر (صلی الله علیه و آله) دشمنی می کرد؟
11. علت منعقد شدن پیمان رضوان چه بوده است؟
12. علت پیروزی بعد از شکست در جنگ احد چه بود؟

روش تحقیق:

• روش تحقیق به اعتبار نوع: کاربردی
• روش تحقیق به اعتبار موضوع: دینی و تاریخی
• روش تحقیق به اعتبار جمع آوری اطلاعات: کتابخانه ای

ساختار تحقیق:

در نوشتار حاضر مطالبی پیرامون تاریخ زندگی پیامبر (صلی الله علیه و آله) در چندین فصل به نگارش در آمده است که عبارتند از: قسمت اول تحقیق را کلیات در بر می گیرد که در آن هدف ضرورت، پیشینه و …….. بررسی شده است.

فصل اول پژوهش در مورد میلاد و کودکی پیامبر (صلی الله علیه و آله) می‌باشد که شامل وقوع حوادث در شب میلاد و سال و روز تولد آن حضرت، پدر و مادر، دوران شیرخوارگی، سفرهای آن حضرت به یثرب و شام است.

فصل دوم تحقیق دوران جوانی آن حضرت است که شامل عواطف او در این دوران، جنگهای فجار، پیمان حلف الفضول و شبانی پیامبر (صلی الله علیه و آله) است.

فصل سوم دوران ازدواج تا بعثت آن حضرت را در بر می گیرد که شامل پیشنهاد ازدواج،کیفیت خواستگاری،فرزندان پیامبر، و آیین پیامبر(صلی الله علیه و‌آله) قبل از بعثت می باشد.

فصل چهارم بعثت تا هجرت آن حضرت را در برمی گیرد که شامل رفتن پیامبر به غار حرا و آغاز وحی، نخستین زن و مرد مسلمان، دعوتهای پیامبر (صلی‌الله علیه و آله) که شامل دعوت سری، دعوت خویشاوندان و دعوت عمومی می باشد، تطمیع پیامبر (صلی الله علیه و آله) و آزار و اذیت مشرکان بر پیامبر و دیگر مسلمانان.

فصل پنجم دوران هجرت تا وفات آن حضرت را شامل می‌شود که عبارتند از هجرت به حبشه، شعب ابی‌طالب، وفات ابوطالب و حضرت خدیجه (سلام الله علیها)، پیمانهای عقبه اول و دوم، مهاجرت به مدینه و حوادث و رویدادهای هجرت از سال اول تا پایان سال یازدهم و وفات آن حضرت.

کلید واژه ها:

در بعضی از فصول از واژه هایی استفاده شده که توضیح مختصر آنها در همان فصل بیان شده است. این واژه های کلیدی عبارتند از:

اجحاف: ستم کردن، تعدی و زیاده روی کردن، از حد اعتدال تجاوز کردن، کار را بر کسی تنگ گرفتن.

تطمیع: به طمع انداختن، آزمند ساختن، کسی را به طمع آوردن و به کاری وادار کردن.

تقیه کردن: پرهیز کردن، خودداری از اظهار مذهب و عقیده، تظاهر برخلاف عقیده، خود را هم مذهب دیگران نشان دادن برای حفظ جان.

مسجع: سخن با سجع و قافیه

تأنی: درنگ کردن، به آهستگی و آرامی کاری کردن، آهستگی

سدره المنتهی: درختی است در بهشت یا در آسمان هفتم در طرف راست عرش.

کجاوه: صندوق چوبی روباز یا دارای سایه بان که دوتای آن را در طرفین شتر یا قاطر می بندند و بر آن سوار می شوند.

غزوه: یک غزو،یک جنگ، جنگ با دشمن دین، جنگهایی که پیامبر(صلی الله علیه و آله) در آن حضور داشتند.

بعثت: برانگیختن، فرستادن، برانگیختگی.

وحی: اشاره کرن و پنهانی به کسی گفتن و در دل او افکندن، آنچه از جانب خدا بر پیغمبران الهام می شود.

مبعث: مکان یا زمان بعثت، روز بعثت پیغمبر اسلام (صلی الله علیه و آله) که در روز 27 رجب بوده است.

تقیّد: مقید بودن، در بند بودن، بند شدن، خود را پابند به امری کردن.

تعویذ: پناه دادن، در پناه آوردن، حفظ کردن کسی، دعاهایی که بر کاغذ می‌نویسند و به گردن و بازو می بندند برای دفع چشم زخم و دفع بلا و آفت.

بیوگرافی: ترجمه حال، شرح حال نویسی، شرح احوال، شرح سوانح زندگی کسی.

بصری: نام شهر کوچکی در شام.

لات و عزّی: نام دو بتی که اعراب آن را می پرستیدند و در مواقع لزوم به آن سوگند می‌خوردند.

جرهم: یکی از قبایل عرب که از یمن به حوالی مکه مهاجرت کردند.

دثرینی: مرا بپوشان

تمرّد: سرپیچی کردن، نافرمانی کردن، گردن کشی کردن

کبش الکتیبه: مرد شماره یک و پیش قراول لشکر.

اغتنام: غنیمت شمردن، غنیمت داشتن چیزی

توبیخ: نکوهش کردن، سرزنش کردن، نکوهیدن.

زوربین: نیزه کوچک، نیزه کوتاه که در قدیم هنگام جنگ به طرف دشمن پرتاب می‌کردند.

جزیه: خراج زمین و مالیات سرانه که در قدیم دولتهای اسلامی از مردم غیر مسلمان که اهل کتاب بودند و در ممالک اسلامی زندگی می کردند و اهل ذمه نامیده می‌شدند می گرفتند.

عام الوفود: عام به معنی سال و وفود جمع وافد، هیئتها. عام الوفود: سال هیئتها.

متواری: پراکنده

برد: نوعی پارچه کتانی راه راه.

مثله کردن: شکنجه، عقوبت، بریدن گوش یا بینی یا لب کسی هنگام شکنجه کردن

جلاء: از وطن و خانمان دور شدن، کوچ کردن از وطن.

محدودیت یا موانع و مشکلات تحقیق:

محدودیت و موانعی که در سر راه تحقیق وجود داشت این بود که در مورد موضوع مورد تحقیق من کتابهای فراوانی وجود داشت و از این لحاظ مشکلی نداشتم ولی در مورد مرجعهای اصلی تحقیق مثل بحارالانوار و سیره ابن هشام و … در سطح شهر کتابی وجود نداشت و کتابخانه های شهر با توجه به اینکه از لحاظ تعداد زیادند ولی از این نظر غنی نیستند و محقق باید برای استفاده از این کتب اصلی کتابخانه به شهرهای دیگر رجوع کند.

بخشی از فصل چهارم – بعثت[1] حضرت محمد (صلی الله علیه و آله وسلم):

خداوند متعال که رحمت واسعه او بر همه موجودات سایه افکنده ،چنین مقرر فرمود که مظهر تمام اسماء و صفاتش را در میان اهل زمین بر انگیزد .و همان گونه که بر اهل عالم (ملائکه و آسمان و زمین و آنچه در آن است) منت گذاشته و حضرت محمد (صلی الله علیه و آله وسلم) را واسطه رحمت تکوینی خویش قرار داده بود ، بار دیگر با رحمت خاص خویش ،او را واسطه رحمت تشریعی خویش قرار داد تا آنهایی که دوست دارند الهی باشند مشمول این رحمت گرداند.[2]

خداوند در قرآن در این باره می‌فرماید:

«لَقدَ مَنَّ اللهَ عَلِیَ المُومِنِینَ إذ بَعَثَ فِیهِم رَسُولاً مِن أنفُسِهِم یِتلوُ عَلَیهِم آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِم وَ یُعَلِّمُهُمُ الکِتابْ وَ الحِکمَهَ وَ إنْ کَانوُا مِن قَبلِ لَفِی ضَلالٍ مُبِینٍ».[3]

« به حقیقت خدا بر اهل ایمان منت نهاد که رسول از خودشان در میان آنها بر انگیخت که آیات خدا را بر آنها بخواند و نفوسشان را بر هر نقص و آلایش پاک گرداند و به همه آنها احکام شریعت و حقایق حکمت بیاموزد و هر چند پیش از این در گمراهی آشکار بودند».

نبی گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله وسلم)، طبق روایاتی که از اهل بیت به ما رسیده در 27 رجب به رسالت مبعوث شد و اولین آیاتی که بر آن حضرت نازل شد آیات اول سوره علق بود.

«ظَهَرَ الفَسادُ فِیِ البِّرَ وَ البَحرِ بِمَا کَسَبَتْ أیدِی النَّاسِ لَیُذْیقَهُمْ بَعضَ الذِّی عَمِلوُا لَعَلَّهُمْ یَرجِعونَ»[4]

«فساد وپریشانی همه صحرا و دریا به دست خود مردم پدید آمده تا هم  بعضی از اعمالش را به آنها بچشانیم «باشد که پشیمان شد»، و به درگاه خدا باز گردند»

حضرت علی ( علیه السلام ) در توصیف آن زمان فرمود:

«بَعَثَهُ وَ النَّاسُ ضُلّالٌ فِی حَیرَهٍ وَ خَابِطوُنَ فِی فِتنَهٍ، قَدِاستَهوَتَهُمُ الأهواءُ، وَ اسْتَزَلَّتهُمُ الکِبرِیاءُ».[5]

(خداوند) پیامبر را بر انگیخت، هنگامی که مردم (از راه حق) گمراه شد و (در کارهای خویش و انتخاب راه) سرگردان بودند و از روی خطا و اشتباه در مسیر فتنه و فساد قدم می‌نهادند؛ هوا و آرزوها (ی بیجا) ایشان را فریفته و به طمع انداخته، تکبر و نخود آنها را به اشتباه کاری وا داشته بود… »

حضرت علی (علیه السلام) در مورد بعثت آن حضرت فرمود :

«فَبَعَث الله مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله وسلم) بِالحَقِّ لِیُخرِجَ عِبَادَهُ مِن عَبِادَهِ الأوْثَانِ إلَی عِبادَتِهِ وَ مِن طَاعَهِ الشَّیطانِ إلَی طَاعِتَهِ «بقران قد بینه و احکمه …»  فُتَجَلّی لَهُم سُبحانَهُ فِی کِتابِهِ مِن غَیرِ أن یَکونوا رَأهْ‌هُ ».[6]

« خداوند محمد (صلی الله علیه و آله وسلم) را به حق و راستی بر انگیخت تا بندگانش را از « لجنزار » عبادت بتها با ز داشته ،و به « گلستان » عبادت و بندگی خود رهمون گردد و از پیروی شیطان منع کرده و به فرمانبردار یش ستون دهد؛ « به وسیله قر آن که آن را آشکار و محکم و استوار فرمود… » بدین ترتیب، خدای سبحان در کتابش،خود را به ایشان نشان داد بی‌آنکه او را ببینند».

در آستانه بعثت:

رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) هر چه به چهل سالگی نزدیک می‌شد به تنهایی و خلوت کردن با خود و تفکر کردن در اوضاع و احوال عالم خلقت بیشتر علاقه مند می شد.بدین منظور سالی چند بار به غار حرا می رفت و در آن مکان خلوت، به عبادت مشغول می شد  و روزها را روزه می گرفت و به اعتکاف می گذرانید. بدین ترتیب صفای روحی بیشتری یافته و آمادگی زیادتری برای فرا گرفتن وحی الهی و مبارزه با شرک و بت پرستی و دیگر اعمال زشت مردم آن زمان پیدا می‌کرد.

به نقل از بسیاری از محدثین و سیره نویسان، رسول اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم)، قبل از بعثت به طور مکرر از مردم کناره می گرفت و در کوه حرا به عبادت پروردگار سبحان می پرداخت، و خداوند «عزوجل» نیز پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) را به روح القدس، رؤیای صادقانه و صدای ملایکه و الهامات غیبیه هدایت می‌نمود ،به ترتیب حضرتش به مراتب قرب و معرفت و و محبت الهی نایل آمده در ایام اعتکاف پیامبر(صلی‌الله ‌علیه ‌و آله ‌و سلم) در غار حرا هیچ کس جز امیرالمومنین(علیه السلام) وی را در این حال نمی دید.[7] طبیعی است برای روبرو شدن با فرشته وحی آمادگی لازم است. و تا انسان دارای روح بزرگ و نیرومند نباشد ، تاب تحمل بار نبوت و ملاقات فرشتگان را نخواهد داشت .لذا پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله وسلم)  این آمادگی را به وسیله عبادتهای طو لانی و تفکرهای ممتد و عنایات الهی به دست آورده بود. از این رو حضرت محمد (صلی الله علیه و آله وسلم)پیوسته در این حالت به سر می برد تا اینکه فرشته وحی فرود آمد و ثمره رسالت را برای وی به ارمغان آورد.[8]

امین قریش در غار حرا و آغاز وحی:

کوه حرا در شمال مکه قرار دارد .به فاصله نیم ساعت می توان به قلعه آن صعود کرد .ظاهر این کوه را تخته سنگهای سیاهی تشکیل می‌دهد و کوچکترین آثار حیات در آن دیده نمی شود، در نقطه شمالی آن، غاری است که انسان پس از عبور از میان سنگها می تواند به آن برسد، که ارتفاع آن به قدر قامت یک انسان است. قسمتی از داخل غار با نور خورشید روشن می شود ؛ و قسمتهای دیگر آن در تاریکی دائمی فرو رفته است.ولی همین غار، از آشنای صمیمی خود ،شاهد حوادثی است؛ که امروز مردم به عشق شنیدن این حوادث از زبان حال آن غار،به سوی آن می شتابند و با تحمل رنجها ی فراوان،خود را به ابتدای آن غار می‌رسانند که از آن ،سرگذشت «وحی» و قسمتی از زندگی آن رهبر بزرگ جهان بشریت را مشاهده کنند.

آن غار نیز با زبان حال خود می گوید : این نقطه عبادتگاه « عزیز قریش » است .او شبها و روز ها ،پیش از آنکه به مقام رسالت برسد،در اینجا به سر می‌برد. وی، این نقطه دور از غوغا را منظور عبادت و پرستش انتخاب کرده بود . تمام ماه رمضانها را در این نقطه می گذراند ،و در غیر این ماه ،گاه بی‌گاه به آنجا پناه می‌برد.حتی همسر عزیز او می دانست که هر موقع عزیز قریش به خانه نیاید ،به طور قطع در کوه « حرا » مشغول عبادت است ،هر موقع کسانی را به دنبال او می‌فرستاد، او را در آن نقطه در حال عبادت و تفکر پیدا می کردند.او پیش از آنکه به مقام نبوت برسد ،درباره دو موضوع بیشتر فکر می کرد.

اول: او در ملکوت زمین و آسمانی به تفکر می پرداخت .در سیمای هر موجودی نور خدا ،قدرت خدا و علم خدا را مشاهده می کرد ،و از این طریق روزنه هایی از غیبت به روی خود می گشود .

دوم: درباره وظیفه سنگینی که بر عهده او گذاشته خواهد شد فکر می کرد . اصلاح جامعه در آن روز با آن فساد و انحطاط در نظر او کار محالی نبود ،ولی اجراء برنامه اصلاحی نیز خالی از رنج و مشقت نبود .از این لحاظ فساد و عیاشی «قریش» را می دید و در نحوه اصلاح آن در فکر فرو می رفت.[9]

فرشته ای از طرف خدا مأمور شد آیاتی چند به عنوان طلیعه و آغاز کتاب هدایت و سعادت برای « امین قریش » بخواند تا او را به مقام نبوت مفتخر سازد.آن فرشته همان « جبرئیل » و آن روز همان روز « مبعث »[10] بود . جای شک نیست که روبرو شدن با فرشته ،آمادگی خاصی لازم دارد.تا روح شخص،بزرگ و نیرومند نباشد، تاب تحمل بار نبوت و ملاقات با فرشته را نخواهد داشت.«امین قریش» آمادگی لازم را به وسیله عبادتهای طو لانی،تفکرهای فراوان و عنایات الهی به دست آورده بود.

به نقل از بسیاری از سیره نویسان، پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) پیش از روز بعثت خوابها و رویا هایی می دید که مانند روز روشن دارای واقعیت بود.[11] پس از مدتی، لذت بخش ترین ساعات برای او، ساعت خلوت و عبادت در تنهایی بود. او به همین حال به سر می برد، تا اینکه در روز مخصوص فرشته ای با لوحی فرود آمد ، و آن لوح را در مقابل او قرار داد و به او گفت: «إقرأ» یعنی بخوان. او از آنجا که امی و درس نخوانده بود، پاسخ داد که من توانایی خواندن را ندارم. فرشته وحی او را سخت فشرد، سپس در خواست خواندن کرد، و همان جواب را شنید، فرشته بار دیگر، او را سخت فشار داد، این عمل سه بار تکرار شد و پس از فشار سوم ناگهان در خود احساس کرد می تواند لوحی که در دست فرشته است را بخواند. در این موقع آیات را که در حقیقت دیباچه کتاب سعادت بشر به شمار می‌رود را خواند.

« إقرأ‏‎ بِاسمِ رَبِّکَ الذَّی خَلَقَ . خَلَقَ الإنسانَ مِن عَلَقٍ .إقرأ وَ رَبُّکَ الأکرَم .الذَّی عَلَّمَ بِالقَلَمَ .عَلَّمَ الإنسانَ مَا لَم یَعلَمْ »[12]

«ای رسول گرامی، قرآن را به نام پروردگارت که آفریننده عالم است، بخوان آن خدایی که آدمی را از خون بسته بیافرید. بخوان قر آن را و پروردگار تو کریم ترین کریمان است. خدایی که بشر را علم به نو شتن به قلم آموخت و به آدم آنچه را که می دانست به الهام خود تعلیم داد».

جبرئیل مأموریت خود را انجام داد و پیامبر نیز پس از نزول وحی ، از کوه حرا پایین آمد؛ و به سوی خانه خدیجه رهسپار شد.[13] آیاتی که یاد شده ، برنامه اجمالی رسول گرامی (صلی الله علیه و آله وسلم) را روشن می کند. وبه طور آشکار می رساند که اساس آئین او را قرائت و خواندن، علم و دانش و به کار بردن قلم تشکیل می‌دهد.[14]